Interview: นายสัตวแพทย์วิวัฒน์ พงษ์วิวัฒนชัย อุปนายกสมาคมผู้เลี้ยงสุกรแห่งชาติ
และประธานสหกรณ์การเกษตรปศุสัตว์ราชบุรี จำกัด
อหิวาต์หมูแอฟริกันระบาดหนัก รัฐบาลยกให้เป็นวาระแห่งชาติ ตั้งงบพิเศษ 150 ล้าน เฝ้าระวัง-ป้องกันอหิวาต์หมูแอฟริกันระบาดเข้าไทย หลังระบาดลามเข้า จีน-เวียดนาม-กัมพูชา คุมเข้มเฝ้าระวังทั้งทางบก-อากาศ โดยเฉพาะด่านชายแดน ห้ามนำเข้าหมูและหมูแปรรูปทุกประเภทเข้าไทย ฝ่าฝืนปรับหนัก 2 แสนบาท เตือน...แม้อหิวาต์หมูแอฟริกันจะไม่เป็นอันตรายต่อคนจากการกินหรือสัมผัส แต่คนเป็นพาหะนำเชื้อมาติดหมูในบ้านเราได้
- การระบาดของอหิวาต์หมูแอฟริกัน จนถึงขณะนี้ สถานการณ์เป็นอย่างไรบ้าง
โรคนี้เป็นโรคที่สำคัญมาก และรัฐบาลยกให้เป็นวาระแห่งชาติเมื่อวันที่ 9 เมษายนที่ผ่านมา การระบาดนี้จะเป็นการสั่นคลอนด้านเศรษฐกิจภาคเกษตรเลย เพราะหมูจะผูกพันกับพืชไร่ทุกตัว ซึ่งผู้เชี่ยวชาญบอกว่าสิ่งเดียวที่หมูทานไม่ได้คือยางพารา และเนื้อหมูคือความมั่นคงด้านอาหารของทุกประเทศและของทุกชนชั้น ดังนั้น หากโรคนี้เข้ามาประเทศเราก็ถือว่ามีความเสียหายอย่างสูงทีเดียว นอกจากนั้น ปัญหาของโรคนี้คือไม่มีทางรักษา หากหมูเป็นแล้วก็จะตายอย่างเดียว ไม่มีวัคซีน ไม่มียา โรคนี้ไม่ใช่โรคใหม่ เป็นโรคสมัยดึกดำบรรพ์มาเป็นร้อยปีที่แอฟริกา จุดเริ่มต้นอยู่ในแอฟริกาก่อน ชื่ออหิวาต์แอฟริกา จากนั้นระบาดเข้าในยุโรป 7 ประเทศ จากนั้นระบาดต่อไปที่จีน มองโกเลีย
สำหรับที่จีน ระบาดเมื่อเดือน 8 ปี 2561 พอระบาดที่จีนก็ไปต่อที่เวียดนาม เร็วมาก คือเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ปี 2562 แล้วเข้าสู่กัมพูชาเมื่อปลายเดือนมีนาคมนี้เอง ซึ่งจังหวัดสระแก้วเราติดกับกัมพูชาตรงด่านปอยเปต ทีนี้การเฝ้าระวัง จากที่รัฐบาลตั้งเป็นวาระแห่งชาติซึ่งถือเป็นเรื่องสำคัญ ให้งบมาเกือบ 150 ล้านบาท ก็แบ่งเป็นปี 2562-2564 ในการป้องกันโรคนี้
แต่สำหรับประชาชน ไม่ต้องตกใจ เพราะโรคนี้ไม่ติดคนจากการกินหรือสัมผัส คือไม่ทำอันตรายต่อคน แต่มันทำอันตรายต่อหมูด้วยกัน และทำอันตรายต่อเกษตรกรอาชีพนี้ เพราะถ้าโรคนี้เข้ามาเมื่อไหร่ เกษตรกรผู้เลี้ยง 2 แสนกว่าราย ก็อาจจะไม่มีอาชีพได้ เพราะฉะนั้นการป้องกันตามด่าน ซึ่งกองสารวัตรของกรมปศุสัตว์ป้องกันอย่างเข้มแข็ง โดยร่วมกับสมาคมผู้เลี้ยงสุกรแห่งชาติ และเกษตรกรก็สามัคคีอย่างดี ตอนนี้เรากลัวว่าจะเข้ามาทางลาว แม้ลาวยังปลอดภัย แต่ด่านชายแดนลาวไปติดเวียดนามเป็นพันกิโลเมตร
ทีนี้เราก็ต้องป้องกันตั้งแต่ลาวจนถึงกัมพูชา ทุกด่านเราป้องกันไม่ว่าจะเป็นด่านเชียงแสน เชียงของ หนองคาย มุกดาหาร นครพนม ด่านปอยเปต ตอนนี้เราไปพ่นยาฆ่าเชื้อโดยสมาคมและเกษตรกรร่วมกับกรมปศุสัตว์ โดยทุกด่านจะพ่นยาฆ่าเชื้อ พี่น้องที่เข้าออกชายแดนช่วงสงกรานต์ที่ผ่านมาอาจจะขลุกขลักบ้างเพราะต้องโดนตรวจค้น คืออย่านำหมูเข้ามาประเทศไทย เพราะเชื้อมันทน ไส้กรอก กุนเชียง แหนม ลูกชิ้น คือถ้าเอาเข้ามาแล้วเชื้อมันอาจไม่ตาย ซึ่งมันทนความร้อนได้ถึง 80 องศา เชื้อมันตายยาก อย่างไส้กรอก เอามาย่างมันไม่ตาย พอมันไม่ตายแล้วเกิดตกหล่นเหยียบ โดน สัมผัส ไปเข้าปากหมูในฟาร์ม ก็จะเกิดการระบาดขึ้น แต่คนที่ทานอาหารเหล่านี้ ยืนยันว่าไม่เป็นไร ปลอดภัย 100% แต่ไม่ควรนำอะไรที่เกี่ยวกับหมูเข้าประเทศไทยทั้งสิ้น ตามกฎหมายถ้านำเข้ามาจะโดนปรับ 2 แสนบาท การตรวจเราจะมีด่านทางอากาศซึ่งก็ตรวจผู้โดยสารที่เดินทางมาจากจีน หากใครลงเครื่องบินมา ก็มีสุนัขดมกลิ่น ในหลายประเทศเขาทำหมดแล้ว ทางกองสารวัตรเราก็ทำ มีการตรวจค้น มันผิดกฎหมายเรา แล้วก็ยิ่งหมูเป็น หมูมีชีวิต ยิ่งไม่ควรนำเข้า ดังนั้น บริโภคหมูไทยดีกว่าเพื่อความปลอดภัย
- หมูไทยมีเยอะแยะ
ใช่ เรายังมีการบริโภค ยิ่งช่วงสงกรานต์มีการบริโภคจำนวนมาก และยังมีความปลอดภัยระดับโลก
- หากเป็นนักท่องเที่ยว ซื้อหมูหยองจากต่างประเทศเข้ามา จะตรวจเขาอย่างไร
โดยหลักการ ไฟลต์บินมาจากประเทศที่เสี่ยง เราห้ามนำเข้าโดยกฎหมาย กรมปศุสัตว์ก็ห้าม นำเข้ามาไม่ได้ก่อน ส่วนนักท่องเที่ยวถ้านำติดตัวมาก็ให้ทิ้ง เหมือนกับเราไปต่างประเทศต้องทิ้งขวดน้ำก่อนเข้าจุดตรวจ และพอเข้าราชอาณาจักร หลายที่เริ่มมีป้ายแล้วว่าห้ามนำเข้า หลังจากนั้นจะมีการตรวจค้น เอกซเรย์ ซึ่งพบแล้ว 49 จุดด้วยกัน 49 ตัวอย่างจากสนามบิน แต่ว่าด่านชายแดน ค่อนข้างพบมาก ตรงนี้น่าเป็นห่วง เราก็ไม่อยากจะให้กระทบกับการท่องเที่ยว แต่ว่าต้องให้ความรู้กับนักท่องเที่ยวประเทศต่างๆ ที่มาประเทศไทย ให้เข้าใจว่าตรงนี้มันอันตราย ซึ่งมาตรฐานทุกประเทศทำเหมือนกันหมดไม่ว่าจะที่ยุโรป สหรัฐอเมริกา เราก็พยายามป้องกันให้มีความเสี่ยงน้อยที่สุดในช่วงนี้
- เป็นโอกาสที่ไทยจะส่งผลิตภัณฑ์หมูไปขายที่จีน เวียดนาม ราคาก็ดีด้วยหรือไม่
ช่วงนี้ในบ้านเรายังไม่เป็นโรคนี้ ส่วนประเทศไหนที่พบก็จะประกาศตามกฎหมาย จะมีองค์การระหว่างประเทศ เช่น โอไออี เอฟเอโอ ที่เขาประกาศ ถ้าประเทศไหนเป็นแล้ว ก็จะประกาศห้ามนำเข้า เช่น โปแลนด์ก็เป็น ยูเครนก็เป็น รัสเซียเป็น เราก็จะมีประกาศว่าห้ามนำเข้า แต่ตอนนี้เรายังไม่เป็น เรายังส่งไปไหนได้ ยังส่งออกได้ แต่การส่งออกก็ต้องไม่ให้ประชาชนในประเทศเราเดือดร้อน การบริโภคภายในต้องเพียงพอ ซึ่งทุกวันนี้การบริโภคในประเทศยังเพียงพออยู่ จะเหลือมีส่งออกบ้างก็ไม่เยอะ คือพอเป็นไปได้ แต่ส่งออกยังไม่มาก
- เตือนผู้เลี้ยงอย่างไร
ถึงวันนี้แล้ว ขอให้พวกเราโดนประวัติศาสตร์เขียนไว้ในทางที่ดี คือป้องกันโรคนี้ได้ เช่นที่เยอรมันก็ป้องกันได้ ในหลายประเทศก็ป้องกันได้ อย่างยุโรปแพร่ 10 ประเทศ อีกหลายประเทศก็ป้องกันได้ และที่เขาป้องกันได้มาจากความร่วมมือร่วมใจของผู้เลี้ยง ไม่ว่าจะเป็นระบบความปลอดภัยด้านชีวภาพ คืออย่านำหมูที่อื่นเข้ามา คน สัตว์ สิ่งของ จะเข้าฟาร์ม จะต้องเข้มงวด ซึ่งตอนนี้ที่เราทำคือเข้มงวดที่ชายแดนและสนามบิน คือหนึ่งขั้นตอนแล้ว และตอนนี้เขตปศุสัตว์ทุกเขตมีการพ่นยาฆ่าเชื้อตามถนนเส้นหลักๆ รถที่ผ่านไปมา รถที่เข็นบรรทุกปศุสัตว์ก็พ่นยาฆ่าเชื้อ ฉะนั้นกว่าจะถึงฟาร์มเกษตรกรก็ต้องเช็กดูว่าการพ่นยาฆ่าเชื้อดีแค่ไหน ตอนนี้เข้าใจว่ามันมีบัตรผ่านแต่ละด่าน รถบรรทุกหมู พอพ่นยาฆ่าเชื้อเสร็จปั๊บ ก็จะลงวันที่และเวลา เพราะฉะนั้นเวลารถวิ่งมาถึงฟาร์ม ก็ตรวจว่ามีบัตรนี้ ผ่านการฆ่าเชื้อมาแล้วหรือยัง อย่างไรเสียท่านก็ต้องพ่นยาฆ่าเชื้อ แล้วก็พนักงานของท่าน โดยเฉพาะช่วงสงกรานต์ที่ผ่านมา พนักงานที่ไปเขมรแล้วกลับมานี่น่ากลัวสุด ควรจะมีการพักโรค โดยการซักเสื้อผ้า สระผมก่อนเข้าฟาร์ม รวมถึงพนักงานจากพม่าก็มีความเสี่ยงสูงด้วยเช่นกัน เรายังโชคดีที่มีชายแดนที่เป็นทะเลไม่ค่อยเยอะ แต่ก็ไม่รู้ว่าเขาจะมาทางทะเลมั้ย เกษตรกรต้องช่วยกัน ถ้าเรารอดไปได้ ก็จะทำให้ความมั่นคงในประเทศเรามากขึ้น เกษตรกรต้องไม่ทำเพื่อตัวเองอย่างเดียว ต้องดูเรื่องความมั่นคงของอาหารไปด้วย