Interview: คุณธีระชัย ภูวนาถนรานุบาล อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง
อดีตขุนคลัง “ธีระชัย” บอกหนักใจ...นโยบายพรรคการเมือง แข่งกันเอาใจชาวบ้าน ทั้งลด แลก แจก แถม ขาดหัวใจหลักในการสร้างชาติอย่างถาวร ขาดการสร้างความเป็นธรรมในสังคม และขาดนโยบายการกระจายรายได้อย่างเท่าเทียม เพื่อให้คนรากหญ้าพึ่งพาตัวเองได้ ไม่ต้องรอให้รัฐมาอุ้มชูเหมือนทุกวันนี้
มีความหวังมากน้อยแค่ไหนกับการเลือกตั้งที่รอท่าอยู่
มีปัญหาตรงที่นโยบายของพรรคการเมืองต่างๆ ที่ยังเน้นไปเรื่องการลด แลก แจก แถม คือลักษณะใครแจกมากกว่ากัน ที่มีข้อกังวลคือ นโยบายของพรรคต่างๆ ส่วนใหญ่เป็นนโยบายการใช้เงินและเป็นนโยบายที่เน้นให้ประโยชน์กับประชาชนในรูปแบบต่างๆ ที่แตกต่างกันไป แข่งว่าใครจะให้มากกว่ากัน ให้ลักษณะแหวกแนวหรือล้ำเลิศที่คนอื่นคิดไม่ถึงได้มากกว่ากัน แต่ในแง่ของคำว่าสร้างชาติอย่างถาวร ในเรื่องการทำให้เกิดความเป็นธรรมในสังคม การกระจายรายได้ ตรงนี้ยังขาดกันอยู่
ถ้าเป็นแบบนี้แล้วจะเป็นยังไง
เวลานี้ถ้าดูนโยบายที่ผ่านมาของทีมเศรษฐกิจรัฐบาลของพลเอกประยุทธ์ เขาเน้นในเรื่องของเอื้อประโยชน์ให้คนกลุ่มเล็ก เป็นกลุ่มนายทุน หรือผู้ถือหุ้นในตลาดหุ้น ไม่ว่าจะเป็นนโยบายราคาก๊าซแอลพีจี การจัดโครงการใหญ่ๆ ที่จะมีการประมูล และการให้ประโยชน์ ควรที่จะเป็นของกิจกรรมรัฐวิสาหกิจก็ไปตกอยู่กับเอกชนนายทุนระดับใหญ่ รวมทั้งกระบวนการแจกเงินของรัฐบาลกับทีมเศรษฐกิจที่ผ่านมาก็พัวพันทำให้เกิดผลประโยชน์แก่นายทุนขนาดใหญ่
ตรงนี้เลยทำให้พวกนักธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อมเขามีข้อกังวลว่ามันทำให้เกิดกำลังการซื้อที่กระจาย ออกมาน้อยเกินไป โอกาสสำหรับธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อมมันเลยแคบลง และยิ่งนโยบายนี้เดินหน้าต่อไป กลายเป็นว่าใครก็ตามเมื่อนักธุรกิจระดับชั้นหนึ่งรวบเอาโครงการต่างๆอยู่ในมือ นักธุรกิจระดับชั้นสองถ้าใครอยากทำงานก็ต้องมากินน้ำใต้ศอกนักธุรกิจชั้นหนึ่ง นักธุรกิจชั้นสามใครอยากทำธุรกิจก็ต้องมากินน้ำใต้ศอกนักธุรกิจชั้นสอง เมื่อเป็นแบบนี้โอกาสของนักธุรกิจรายย่อยในการทำมาหากินก็จะแคบลง ถ้าเป็นแบบนี้ไปเรื่อยๆ ปัญหาความเหลื่อมล้ำไทยที่อยู่ในระดับสูงมันก็จะไม่มีการแก้ไขและก็จะแย่ลงไปเรื่อยๆ นักลงทุนระดับต้นๆของประเทศเวลามีการประเมินแต่ละปีมีทรัพย์สินเพิ่มขึ้นติดอันดับน่าตกใจของเอเชีย แต่การกระจายรายได้ไปที่ประชาชนคิดว่ายังมีปัญหาอยู่
สุดท้ายคนกลุ่มขาดโอกาสทางการเงินทางสังคมก็มาเป็นภาระของรัฐใช่ไหม
ถูกต้อง ในแง่ของประชาชนเวลานี้กลายเป็นว่าต้องอาศัยกระบวนการลดแลกแจกแถม ซึ่งรัฐต้องควักกระเป๋าให้ กลายเป็นว่าแทนที่ไปหาทางให้ประชาชนเขายืนด้วยขาของเขาเอง กระจายรายได้ให้เขาเลี้ยงตัวเองได้ กลายเป็นว่ารัฐต้องมาเลี้ยงดู
ในส่วนของเศรษฐกิจที่ผ่านมาค่อนข้างไม่ดีเท่าไหร่ ปี 2562 อาจโตไม่ถึง 4% เศรษฐกิจไม่ดี ตลาดเงินมีปัญหา ตลาดทุนนักลงทุนต่างชาติก็ขายสุทธิมาก มองว่าหลังเลือกตั้งพวกนี้สามารถฟื้นคืนขึ้นมาได้ง่ายไหม ทำอย่างไรให้พวกนี้ฟื้นขึ้นมา
ถ้าถามว่านโยบายที่ถูกต้อง มีการกระจายผลประโยชน์ให้ประชาชนกว้างขวางขึ้น เช่น ลักษณะการทำนโยบายเกี่ยวกับก๊าซหุงต้ม ซึ่งเดิมมีเพดานและทีมเศรษฐกิจของรัฐบาลนี้ไปยกเลิกเพดาน กลายเป็นว่าไปอ้างอิงราคาตลาดโลกของซาอุดิอาระเบีย และใช้วิธีเก็บเงินจากประชาชนที่ใช้น้ำมันมาทดแทน ลักษณะแบบนี้อาจจะดีต่อราคาหุ้นบางบริษัทในตลาดหุ้น แต่ถ้าใช้วิธีกลับทางกันคือผลประโยชน์จากก๊าซในอ่าวไทยกระจายลงไปสู่กระเป๋าประชาชนระดับล่างอย่างเต็มที่ ตรงนี้จะทำให้กำลังซื้อของประชาชนโดยรวมดีขึ้น คือต้องเอาตัวเพดานการควบคุมราคาก๊าซหุงต้มกลับมาใช้อีกครั้งหนึ่ง แต่ถ้าทำอย่างนั้นต้องยอมรับว่าจะไม่เป็นผลดีต่อบริษัทในตลาดหุ้น เพราะฉะนั้นในแง่นี้ต้องเข้าใจว่าถ้าหากเกิดมีรัฐบาลที่เข้ามาแล้วมาทำนโยบายที่มีการปรับอำนาจการต่อรองของประชาชนทั่วไปกับบริษัทยักษ์ใหญ่ให้มันดีขึ้น ในระยะสั้นอาจไม่ดีต่อตลาดทุน แต่ระยะยาวจะทำให้ประชาชนมีโอกาสก้าวหน้าโดยตัวเขาเองมากขึ้น จะมีเงินดูแลตัวเองแทนที่จะคอยฟ้าคอยฝนจากมาตรการนโยบายแจกจากภาคต่างๆ เขาจะตั้งกติกาเรียกร้องต่างๆ มากขึ้น ลักษณะแบบนี้ดีต่อประเทศในระยะยาว สร้างชาติระยะยาว แต่ก็เป็นทิศทางที่แตกต่างจากทีมเศรษฐกิจในปัจจุบัน และในระยะสั้นก็เป็นผลดีต่อตลาดทุน
อย่างนี้ต้องให้อาจารย์กลับเข้ามาดูแล
ผมคิดว่าในส่วนแรกเลยในสังคมต้องตั้งคำถามก่อนว่าจะเอาประชาชนก่อนหรือจะเอาตลาดหุ้นก่อน หรือจะเอานายทุน ตรงนี้ถ้าเราได้ข้อตกลงร่วมกันชัดเจน สมมุติเราบอกจะเอาประชาชนก่อน ในส่วนของการใช้จ่ายเงินจากส่วนรวมมันต้องเน้นให้เขาตั้งตัวได้ เหมือนกับสร้างโอกาส ในเรื่องให้เขาทำอย่างไรสามารถส่งเด็กให้เรียนหนังสือให้สะดวกขึ้น ทำให้เด็กสนใจในการเรียนมากขึ้นและมีความสามารถ ไม่ต้องเอาเด็กไปช่วยทำงานบ้านต่างๆ เพื่อหารายได้ วิธีการแก้ไขที่จะทำให้เกิดโอกาสสำหรับแต่ละครอบครัวให้ดีขึ้นตัวนี้เป็นการสร้างระยะยาว