Interview: คุณยุทธชัย สุนทรรัตนเวช นายกสมาคมธุรกิจท่องเที่ยวภายในประเทศ (สทน.)
คนไทยไปเที่ยวตุรกีเพิ่มขึ้นเกือบ 100% ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา เหตุเพราะไม่ต้องทำวีซ่า ค่าใช้จ่ายถูกลง เที่ยวบินระหว่างไทย-ตุรกีมีมากขึ้น ส่วนจุดอ่อนของตุรกีคือมีเหตุก่อการร้ายบ่อยครั้ง แต่กระทบการท่องเที่ยวเฉพาะช่วงที่เป็นข่าว และไม่ฉุดยอดนักท่องเที่ยวทั้งปี ด้านความสัมพันธ์การค้าไทย-ตุรกีดีในระดับหนึ่ง โดยเฉพาะธุรกิจสปาไทยที่ตุรกีต้องการให้ไปลงทุนมากขึ้น รวมถึงธุรกิจ SME ที่ต้องการให้นักลงทุนไทยทำธุรกิจกับนักลงทุนตุรกีรุ่นใหม่ๆ ที่รัฐบาลตุรกีแนะนำ
- ประเทศตุรกีน่าไปเที่ยวไหมตอนนี้ เพราะค่าเงินตก ของถูก
จริงๆตุรกีได้รับความนิยมจากนักท่องเที่ยวชาวไทยเพิ่มขึ้นประมาณ 3-4 ปีมาแล้ว เนื่องจากเป็นที่รวมของอารยธรรมเอเชีย ยุโรป แอฟริกา และยังเป็นชาติที่มีประวัติศาสตร์ความเจริญรุ่งเรืองมากมายในอดีต เพราะฉะนั้นจะมีสิ่งก่อสร้างต่างๆ ที่หลงเหลือให้เราได้ ไปเที่ยวไปถ่ายรูป สำหรับพี่น้องคนไทยที่จะไปเที่ยวตุรกีไม่ต้องทำวีซ่า ทำให้มีความสะดวกสบายในการเดินทางท่องเที่ยว ทำให้ตุรกีได้รับความนิยม ผนวกกับว่าใน 3 ปีที่ผ่านมาทัวร์ตุรกีมีราคาถูกลงมาก ประมาณกว่า 30,000 บาทก็ไปเที่ยวได้แล้วถึงประมาณ 8 วัน ประชาชนเลยนิยมเดินทางไปเที่ยวมากขึ้น
- สำหรับคนไทยไม่ต้องทำวีซ่าท่องเที่ยว แต่ละครั้งเข้าไปอยู่ได้นานไหม
อยู่ที่ตราประทับ ส่วนใหญ่ให้ประมาณ 30 วัน
- ใน 7-8 วัน ถือว่าเที่ยวครบแล้วใช่ไหม
ใช่ ถือว่าเที่ยวได้ในระดับหนึ่ง แต่สูงสุดที่มีการจัดกันประมาณ 10 วัน รวมทั้งการเดินทางไปและกลับ
- โปรแกรมเที่ยว 8-10 วัน ส่วนใหญ่คนไปเที่ยวเมืองไหนกันบ้าง
แน่นอนว่าต้องไปลงที่อิสตันบูล และไปล่องเรือที่ช่องแคบบอสฟอรัสซึ่งเป็นช่องแคบที่คนนิยมไปท่องเที่ยวเพราะเป็นจุดเชื่อมโยงระหว่างเอเชียกับยุโรป จากนั้นจะเป็นเมืองทรอย เมืองคัปปาโดเจียที่เป็นนครใต้ดิน และพิพิธภัณฑ์ต่างๆ ซึ่งในตุรกีมีสถานที่ที่เกี่ยวกับพิพิธภัณฑ์ที่มีชื่อเสียงอยู่หลายแห่ง เรื่องช็อปปิ้งก็มีแหล่งช็อปปิ้งมากมายให้คนไทยได้เลือกซื้อในช่วงเวลาที่ค่าเงินเขาต่ำลง ถือว่ามีแหล่งท่องเที่ยวหลากหลาย มีสุเหล่าสีน้ำเงินที่มีชื่อเสียงมาก เนื่องจากตุรกีเป็นประเทศนับถือศาสนาอิสลามจึงมีสัญลักษณ์ทางศาสนาให้เราได้ไปถ่ายรูปค่อนข้างเยอะ
- ความปลอดภัยในชีวิตมีมากไหม
ความปลอดภัยถือว่าเป็นจุดอ่อนของการท่องเที่ยว คำว่าจุดอ่อนไม่ได้หมายความว่าเดินไปตามถนนหนทางแล้วจะมีคนมาทำร้ายหรือมีคนมาฉกชิงวิ่งราว แต่เป็นระดับมาตรฐานทั่วไปของนครที่มีการท่องเที่ยว แต่ว่าเรื่องการก่อการร้ายอาจจะมีมากกว่าประเทศที่มีการท่องเที่ยวสำคัญๆ ที่คนไทยไปเที่ยวกันอย่างญี่ปุ่น เกาหลี จีน หรือในกลุ่มประเทศอาเซียน โดยตุรกีจะมีข่าวเป็นระลอกๆ เช่น ข่าวชวนระทึกขวัญที่รถบัสไฟไหม้ในช่วงเทศกาลสงกรานต์ซึ่งบังเอิญเป็นนักท่องเที่ยวคนไทยด้วย แต่ข่าวเหล่านี้ไม่ได้ทำให้ยอดนักท่องเที่ยวเฉลี่ยทั้งปีตกลง แต่ช่วงเวลาที่มีข่าวอาจมีการสอบถามหรือชะลอตัวไประยะหนึ่งตามความแรงของข่าวและจำนวนผู้เสียชีวิต
- ส่วนใหญ่คนไทยไปเที่ยวกันเองหรือให้บริษัททัวร์จัดให้
ขณะนี้ตัวเลขการเดินทางผ่านทางบริษัททัวร์มีจำนวนมากกว่า เพราะการไปตุรกีผ่านบริษัททัวร์จะคุ้มค่ากว่าทั้งเรื่องราคาและการบริหารจัดการแหล่งท่องเที่ยว ถ้าหากว่าไปเองอาจจะมีปัญหาเรื่องของการบริหารจัดการการท่องเที่ยวและเรื่องของราคาอาจจะเสียเปรียบ ถ้าเป็นทัวร์ทางบริษัทนำเที่ยวในตุรกีสามารถบริหารต้นทุนได้ในราคาต่ำโดยอาศัยเทคนิคการตลาดคล้ายๆทัวร์ศูนย์เหรียญบ้านเรา จะมีเรื่องของการเพิ่มเติมในการซื้อบริการเพิ่ม เช่นขึ้นบอลลูน หรือไปช็อปปิ้งตามแหล่งช็อปปิ้งที่จัดไว้ให้ ซึ่งตรงนี้จะเป็นตัวที่ทำให้ค่าทัวร์การไปเที่ยวตุรกีถูกลง แต่การผสมผสานสิ่งเหล่านี้ยังไม่ได้อยู่ในสภาพที่กดดันนักท่องเที่ยวมากเกินไป เลยยังไม่มีปัญหามากนัก
- เฉลี่ยในช่วง 3-4 ปีที่ผ่านมา อัตราการเติบโตของนักท่องเที่ยวที่ไปตุรกีเป็นอย่างไร
เมื่อเทียบกับ 5 ปีก่อนตัวเลขเพิ่มขึ้นประมาณเกือบ 100% เพราะเมื่อ 5 ปีก่อน การท่องเที่ยวในตุรกีมีราคาแพงและเที่ยวบินไปตุรกีไม่ได้เยอะมาก แต่ปัจจุบันราคาถูกลง สะดวกขึ้น เนื่องจากค่าเงินตุรกีเริ่มอ่อนตัวตั้งแต่ปี 2012 คือเมื่อประมาณ 7-8 ปีก่อน ซึ่งอ่อนตัว 50-60% ทำให้คนไทยเริ่มไปท่องเที่ยวตุรกีมากขึ้น จนกระทั่งมาถึงจุดที่พีคที่สุด คือปี 2559 มีนักท่องเที่ยวไทยเดินทางไปเยอะมาก ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับสภาพเศรษฐกิจในประเทศไทยด้วย ซึ่งคาดว่าถ้าสภาพเศรษฐกิจของไทยดีกว่านี้ จำนวนนักท่องเที่ยวที่เดินทางไปต่างประเทศอย่างตุรกีน่าจะพุ่งขึ้นมากกว่าสัดส่วนการท่องเที่ยวในประเทศ
- ถ้าเทียบกัน กับนักท่องเที่ยวตุรกีที่มาเที่ยวไทยถือว่าเป็นอย่างไร
สำหรับนักท่องเที่ยวตุรกีขาเข้ากับไทยขาออกมีสัดส่วน 2 ต่อ 1 ของเขาเข้ามาหลักหมื่นของเราเข้าใกล้ 70,000 – 80,000 แล้ว เพราะฉะนั้นถือว่าเราขาดดุลในการแลกเปลี่ยนนักท่องเที่ยว
- ในเชิงคุณภาพของนักท่องเที่ยวตุรกีที่มาเที่ยวไทยอยู่ในระดับดีไหม ใช้จ่ายมากไหม
คุณภาพถือว่ากลางๆ ทั้งตุรกีกับรัสเซีย เพราะบริษัทนำเที่ยวตุรกีกับบริษัทนำเที่ยวรัสเซียเป็นเจ้าของเดียวกัน ส่วนใหญ่นักท่องเที่ยวรัสเซียมาเที่ยวไทยพัทยา ภูเก็ต กรุงเทพฯ จะอยู่ในมือของเจ้าของบริษัทนำเที่ยวที่เป็นชาวตุรกี ก็แปลกที่เป็นชาวตุรกีแต่เป็นคนสามารถบริหารจัดการนักท่องเที่ยวรัสเซียได้ เพราะนักท่องเที่ยวสำคัญของตุรกีคือบินมาจากรัสเซียแล้วมาเที่ยวที่ตุรกี จากนั้นชาวตุรกีก็มาบริหารจัดการส่งต่อมาไทย หรือบางครั้งก็เป็นนอมินีในรัสเซียแล้วก็ส่งนักท่องเที่ยวรัสเซียมาที่ไทยโดยตรงก็มี เพราะฉะนั้นสไตล์รัสเซียยังไม่แย่เหมือนกับทัวร์ศูนย์เหรียญแบบจีน คุณภาพถือว่ากลางๆ ขึ้นลงตามสภาวะเศรษฐกิจของรัสเซียและตุรกี ส่วนตุรกีเข้ามาไทยก็เป็นแบบกลางๆ ยังไม่เกิดปัญหาอะไรมากมาย
- การที่ค่าเงินลีราของตุรกีอ่อนลงมากและคิดว่าจะอ่อนลงไปอีก นักลงทุนไทยควรจะไปลงทุนทำอะไรไหม
ภาพการลงทุนเมื่อ 4-5 เดือนก่อน ก่อนที่จะเกิดวิกฤตรุนแรงชัดเจนขึ้น หอการค้าไทย-ตุรกีร่วมกับสำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม จัดให้มีการพบปะผู้ประกอบการที่เป็นเชิง SME ของเรา มีการพูดคุยเรื่องของการไปลงทุนทำสปาที่ประเทศเขา เพราะชื่อเสียงในการทำธุรกิจสปาของไทยมีมาตรฐานเป็นที่ยอมรับ และมีการพูดคุยกันเรื่องการแลกเปลี่ยนนักท่องเที่ยว เนื่องจากรัฐบาลตุรกีต้องการให้มีการเปลี่ยนแปลงนักธุรกิจบางกลุ่มในไทย ซึ่งรัฐบาลตุรกีมีความกังวลและมีข้อสงสัยในเรื่องของการสนับสนุนฝ่ายกบฏเมื่อ 2 ปีก่อน ทำให้มีความพยายามมาโรดโชว์ในไทยประมาณ 3 ครั้งในปีที่แล้ว มีการแนะนำนักธุรกิจตุรกีรายใหม่ๆ เพราะเราไปลงทุนกับนักธุรกิจรายเดิมๆ ซึ่งทางรัฐบาลตุรกีมีความกังวลใจอยู่ ส่วนหนึ่งอาจเป็นเรื่องการเปิดตลาดก็เป็นได้ว่าให้โอกาสกับนักธุรกิจรายใหม่เข้ามาในตลาดไทยเพื่อมีการแลกเปลี่ยนกัน
- ในส่วนของธุรกิจท่องเที่ยวที่นำคนไทยไปเที่ยวตุรกีนั้น เป็นธุรกิจที่คนไทยเป็นเจ้าของใช่ไหมไม่จำเป็นต้องใช้ทัวร์ของตุรกี
ต้องร่วมมือกันอยู่แล้ว เพราะในละแวกนี้การทำธุรกิจการท่องเที่ยวของชาวตุรกีถือว่าเป็นหนึ่งไม่เป็นรองใครในโลกนี้ และมีขนาดธุรกิจที่ใหญ่มาก บริษัทนำเที่ยวในตุรกีสามารถยกระดับตัวเองถึงขนาดมีฝูงบินเป็นของตัวเอง ของเราอย่างมากมีฝูงรถบัส แต่ของเขาสามรารถมีเครื่องบินของเขาเองสำหรับการเหมาลำที่จะยกทั้งลำเข้ามาให้บริการนักท่องเที่ยวได้ตามตารางการจัดการท่องเที่ยวของเขาได้เลย