ธ.ก.ส. พร้อมอุ้มลูกค้า...ยืนเคียงข้างสู้ศึก/น้ำท่วม

ธ.ก.ส.มีมาตรการเร่งด่วน ช่วยเหลือผู้ประสบภัยน้ำท่วมและภัยจากการสู้รบแนวชายแดน มีทั้งสินเชื่อค่าใช้จ่ายฉุกเฉินครอบครัวละ 5 หมื่นบาท สินเชื่อฟื้นฟูและพัฒนาคุณภาพชีวิตครอบครัวละ 5 แสนบาท แจง...สาขาและพนักงาน ธ.ก.ส.เองก็เป็นส่วนหนึ่งของผู้ประสบภัย แต่พร้อมยืนหยัดดูแลลูกค้าพี่น้องเกษตรกรอย่างใกล้ชิด ทั้งการให้กำลังใจ การเยียวยาเบื้องต้นและการช่วยเหลือระยะยาวหลังภัยน้ำท่วมและภัยสงครามสิ้นสุดลง

Interview : คุณไพศาล หงส์ทอง รองผู้จัดการ ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.)

ทันทีที่เกิดเรื่องเกิดราวสู้รบที่ชายแดน ทาง ธ.ก.ส.เป็นธนาคารที่ตื่นตัวประกาศความช่วยเหลือออกมามากมายทีเดียว

ในส่วนของพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบเป็นพื้นที่ที่อยู่ในภาคชนบท ซึ่งเป็นภารกิจหลักของ ธ.ก.ส.ที่มีหน้าที่ดูแลพี่น้องเกษตรกรและพี่น้องประชาชนที่อยู่ในพื้นที่ตรงนั้นอยู่แล้ว ในเรื่องของความไม่สงบอย่างที่เราทราบตามข่าวก็จะเป็นแถวๆ จังหวัดสุรินทร์ ศรีสะเกษ บุรีรัมย์ อุบลราชธานี แนวๆ ชายแดน จะตรงกับในช่วงที่พี่น้องเกษตรกรก็จะเริ่มทำการผลิตพอดีเพราะเป็นช่วงฤดูฝน อันนี้พอมาเกิดเหตุการณ์แบบนี้ก็อาจจะทำให้พี่น้องเกษตรกร ลูกค้า ธ.ก.ส.อาจจะเพาะปลูกไม่ได้ ไม่สามารถใช้ชีวิตหรือดำรงชีพได้ตามปกติเหมือนกับเช่นที่เคย

ธ.ก.ส.ก็มีความเป็นห่วงเป็นใยว่าเมื่อสถานการณ์เป็นแบบนี้เราจะมีมาตรการอย่างไรได้บ้างในการที่จะช่วยดูแลพี่น้องเกษตรกร ซึ่งทางกระทรวงการคลังก็ได้มีนโยบายให้ทางธนาคารของรัฐมีมาตรการในการดูแลเป็นการเร่งด่วนในช่วงแรกเพื่อจะผ่อนคลายปัญหาความเดือดร้อน ธ.ก.ส.เราก็เป็นธนาคารที่อยู่ในสังกัดของรัฐที่กระทรวงการคลังดูแลอยู่ เรามีมาตรการอยู่ 2-3 มาตรการที่จะช่วยผ่อนคลายปัญหาให้พี่น้องเกษตรกรในช่วงนี้ ผมอยากบอกพี่น้องลูกค้า ธ.ก.ส.ตอนนี้ยังไงก็ต้องดูแลชีวิตและทรัพย์สินให้ดีก่อน เพราะเราก็ไม่สามารถที่จะประเมินได้ว่าสถานการณ์จะคลี่คลายหรือว่าจะมีความรุนแรงกว่าที่เป็นอยู่ ตอนนี้อาจจะต้องดูแลในเรื่องชีวิตและทรัพย์สินก่อน ส่วนภาระหนี้ที่มีกับ ธ.ก.ส.ก็ยังไม่ต้องกังวล ให้ใจเย็นๆ ถ้ามีสถานการณ์ที่ส่งผลกระทบจนถึงขั้นที่ท่านไม่สามารถไปทำการผลิตได้ ทำให้ไม่มีรายได้เพียงพอในการส่งชำระหนี้ ธ.ก.ส.หลังสถานการณ์คลี่คลาย ธ.ก.ส.จะส่งพนักงานที่ดูแลพี่น้องที่อยู่ในพื้นที่ ที่รู้จักพนักงานเราเป็นอย่างดีอยู่แล้ว ก็จะเข้าไปดูว่ามีความจำเป็นมากน้อยเพียงใด ก็อาจจะขยายเวลาชำระหนี้ออกไปตามความเหมาะสม

แต่อีกส่วนหนึ่งที่เป็นเรื่องเฉพาะหน้าคือในช่วงนี้ถึงแม้ผลผลิตจะยังไม่ออก ยังไม่ได้ทำการผลิต แต่ตัวพี่น้องเกษตรกรอาจจะไม่มีรายได้จากการไปทำมาหากินด้านอื่น เพราะต้องดูแลชีวิตและทรัพย์สินอยู่ อาจจะไม่มีรายได้ในการที่ไปจับจ่ายใช้สอย ในการที่จะซื้อข้าวปลาอาหารมาดูแลครอบครัว อันนี้ ธ.ก.ส.ก็จัดเป็นสินเชื่อค่าใช้จ่ายฉุกเฉินเพื่อให้สามารถที่จะนำไปซื้อเครื่องอุปโภคบริโภคที่จำเป็น ซึ่งเป็นสินเชื่อแบบผ่อนปรน 6 เดือนแรกไม่คิดดอกเบี้ยเลย คือเป็นอัตรา 0% ส่วนเดือนที่ 7 เป็นต้นไปก็ค่อยมาคิดในอัตราที่เป็นอัตราทั่วไป คืออัตรา MRR อยู่ที่ 6.7% ต่อปี อันนี้ก็ให้รายละไม่เกิน 50,000 บาทสำหรับโครงการที่เป็นค่าใช้จ่ายฉุกเฉิน ก็จะเป็นส่วนหนึ่งที่ ธ.ก.ส.ลงไปดูแล

50,000 บาทต่อคนหรือต่อครอบครัว

จริงๆ ธ.ก.ส.ให้สินเชื่อเป็นครัวเรือน ครัวเรือนเกษตรกร หมายความว่า 1 คนที่อยู่ในครัวเรือนเป็นลูกค้า ธ.ก.ส.ก็กู้ได้ 1 คน คือให้เป็นครัวเรือนประมาณครัวเรือนละ 50,000 บาท

แต่ที่เราดูข่าวบางทีมีบางรายที่โดนจรวดหรือโดนระเบิดบ้านพัง เงิน 50,000 บาทอาจจะไม่เพียงพอในการที่จะไปฟื้นฟู ธ.ก.ส.ก็จัดสินเชื่ออีกตัวหนึ่งเรียกว่าเป็นสินเชื่อฟื้นฟูและพัฒนาคุณภาพชีวิต อันนี้ก็ให้วงเงินเพื่อไปซ่อมแซมบ้านเรือน ทรัพย์สิน เครื่องไม้เครื่องมืออุปกรณ์การเกษตรต่างๆ ที่ได้รับผลกระทบจากภาวะสงคราม โดยให้ครัวเรือนละไม่เกิน 500,000 บาท อัตราดอกเบี้ยก็เป็นดอกเบี้ยที่ถูกกว่าปกติเป็นอัตรา MRR -2 แล้วก็ให้ผ่อนยาวๆ 15 ปี อันนี้ก็เป็นอีกมาตรการหนึ่งที่จะมาช่วยได้

เป็นการช่วยเหลือโดยไม่ได้พิจารณาว่าเดิมเคยเป็นหนี้ ธ.ก.ส.อยู่เท่าไหร่ หรือมีหลักประกันหรือไม่ โดยจะให้กู้ได้เลยใช่ไหม

ก็เป็นตัวที่เพิ่มเติมในภาวะฉุกเฉิน อย่างเช่น สินเชื่อที่เราบอกว่าให้รายละ 50,000 บาทต่อครัวเรือน บางทีเขามีเงินกู้เพื่อการผลิตอยู่แล้ว ใช้คนค้ำประกันอยู่แล้ว ถ้าเกิดว่าฉุกเฉินก็มาใช้อันนี้ ก็ใช้คนค้ำประกันอีกคนหนึ่ง หรือว่าคนเก่าเพิ่มเติมวงเงินต่างหากได้ อันนี้เป็นเงินพิเศษที่ ธ.ก.ส.ให้เพิ่มขึ้นมา

สาขาของ ธ.ก.ส.ส่วนใหญ่อยู่ในพื้นที่สู้รบ ทางธนาคารมีนโยบายอย่างไร จะเปิดทำการได้หรือไม่

จริงๆ ถ้าพูดสถานการณ์ที่ชายแดน ธ.ก.ส.ก็เป็นผู้ประสบภัยส่วนหนึ่งด้วย เพราะสำนักงานของเราก็ต้องปิด แต่ในการบริการประชาชนเราก็จะขยับไปให้ใช้บริการในสาขาถัดไป ซึ่งมีการประกาศให้กับลูกค้ากับหัวหน้ากลุ่มได้ทราบ อย่างเช่นถ้าอย่างที่แถวศรีสะเกษ กันทรลักษ์ที่มีปัญหาก็ประกาศให้ขยับไปใช้สาขาที่อยู่ใกล้เคียงถัดไปอีกอำเภอหนึ่ง หรือในตัวเมืองศรีสะเกษก็สามารถใช้บริการได้

ตอนนี้คนที่ได้รับผลกระทบสามารถไปที่ขอคำช่วยเหลือที่สาขาได้เลยใช่ไหม

ได้ครับ ถ้าสาขาที่ตัวเองอยู่ประสบภัยก็ไปสาขาข้างเคียง แจ้งไปว่าเป็นลูกค้าที่สาขาอย่างกันทรลักษ์ เพราะตัวพนักงานเราที่คุ้นเคยกับลูกค้าก็ย้ายไปปฏิบัติงานที่สาขาข้างเคียง

ใน 4 จังหวัดคือบุรีรัมย์ สุรินทร์ ศรีสะเกษ อุบลราชธานี เป็นลูกค้า ธ.ก.ส. สักกี่ราย

ตอนนี้เรายังไม่ได้ประเมินว่าในส่วนที่ได้รับผลกระทบจริงๆ ที่อพยพแล้วเป็นเท่าไหร่ เพราะที่เราดูแต่ละครัวเรือนเขาก็ไม่ได้อพยพทั้งหมด บางคนก็ยังอยู่เพื่อเฝ้าทรัพย์สินที่บ้าน แต่ในภาคชนบทส่วนใหญ่เกษตรกร 90% ก็เป็นลูกค้า ธ.ก.ส.อยู่แล้ว ซึ่งเราดูแลเต็มที่

ธ.ก.ส.ให้กำลังใจ ให้หลักประกันอะไรกับพนักงานของ ธ.ก.ส.ในเขตสู้รบบ้าง

ในส่วนพนักงานเราให้พนักงานถือปฏิบัติตามมาตรการของราชการ ในเบื้องต้นใครที่มีที่อยู่อาศัยอยู่ในเขตที่เสี่ยงภัยระดับสูงก็ต้องอพยพเช่นเดียวกับประชาชนทั่วไป ไปอยู่บ้านญาติหรือบ้านคนอื่นที่อยู่ไกลขึ้น หรือแม้แต่มาพักพิงอยู่ในบ้านพักรับรองที่ ธ.ก.ส.มีอยู่ในอีกอำเภอหนึ่ง แต่สามารถที่จะเคลื่อนตัวไปปฏิบัติหน้าที่ดูแลพี่น้องประชาชนได้ในจุดที่สะดวกและใกล้เคียง อันนี้ก็ไปด้วยกันทั้งประชาชนและพนักงาน เพราะ ธ.ก.ส..ก็ตกเป็นทั้งผู้ประสบภัยด้วย และในอีกบทบาทหนึ่งก็จำเป็นจะต้องดูแลพี่น้องประชาชนด้วย

แถวนั้นส่วนใหญ่ทำไร่ ทำนา ทำสวนผลไม้พอมีปัญหาชายแดน การขายผลไม้อะไรก็ราคาตก จะแก้ปัญหากันอย่างไรดี

ช่วงนี้ถ้าในโซนทางนั้นก็ยังเป็นช่วงที่ผลผลิตยังไม่ได้ออก เพราะเป็นช่วงต้นฤดูของพวกพืชไร่พืชสวน ส่วนผลไม้ในศรีสะเกษก็อาจจะกระทบกับทุเรียนบางส่วน แต่ทุเรียนก็ได้มีการตัดไปบ้างแล้ว อันนี้ถือว่าต้องประเมินอีกทีว่าจะกระทบอย่างไร แต่ ธ.ก.ส.ก็พร้อมที่จะเป็นช่องทางในการที่จะดูแลในเรื่องของตลาดผลผลิตของพี่น้องเกษตรกรรมอยู่แล้ว อันนี้ก็เป็นอีกบทบาทหนึ่งที่เราทำอยู่

ตอนนี้ ธ.ก.ส.ต้องเจออีกศึก คือศึกน้ำท่วม ฝนตกหนักน้ำท่วมภาคเหนือ อีสานตอนบน มีการเตรียมความช่วยเหลืออะไรให้กับลูกค้าบ้าง

ในส่วนน้ำท่วมนี้จะเกิดก่อนภัยชายแดนนิดนึง คือที่จังหวัดน่านกับจังหวัดพะเยา ซึ่งเป็นลักษณะของน้ำท่วมที่ได้รับผลกระทบจากพายุวิภา ที่นั่นน้ำล้นรถตลิ่งแล้วพื้นที่การเกษตรเขาเสียหายพอควร ในตัวเมืองสำนักงาน ธ.ก.ส.จังหวัดน่านก็ถูกท่วมไปด้วย อันนี้ก็ใช้มาตรการเดียวกันกับลูกค้าที่ได้รับผลกระทบจากความไม่สงบ เราถือว่าน้ำท่วมก็เป็นภัยพิบัติ ก็มีการจัดสินเชื่อฉุกเฉินด้วย แล้วก็มีสินเชื่อที่จะไปฟื้นฟูสภาพบ้านเรือนด้วยอีกจำนวนหนึ่ง แต่ในเบื้องต้นในส่วนของที่น้ำท่วมที่เกิดขึ้นทางภาคเหนือ ทาง ธ.ก.ส.ก็ได้มอบหมายให้สาขาทุกสาขาที่อยู่ในพื้นที่ลงไปดูแลพี่น้องเกษตรกรที่เป็นลูกค้า เบื้องต้นก็ไปให้กำลังใจก่อนว่าอย่าได้กังวลกับภาระหนี้สินว่าตอนนี้เขาก็ไม่อยากให้กังวลหลายด้าน บางคนแค่น้ำท่วมก็หนักหนาสาหัสแล้ว ถ้าไม่ต้องกังวลกับภาระหนี้สินก็จะเท่ากับว่ามีความสุขมากขึ้น อันนี้ก็ให้ผ่อนคลายก่อน ที่เราลงไปก็จะมีเรื่องน้ำดื่ม เรื่องผ้าห่ม เรื่องถุงยังชีพอะไรที่ดูแลลูกค้าในเบื้องต้น ให้ลูกค้าสามารถที่จะใช้ชีวิตในช่วงที่เป็นภาวะวิกฤตได้ในระดับหนึ่ง แล้วก็ร่วมมือกับส่วนราชการในการที่จะดูแลพี่น้องเกษตรกร

ปีนี้น้ำอาจจะเยอะ พายุแยะ

ตอนนี้ที่น่านจะหนักหน่อย แต่จังหวัดที่อยู่ปลายๆ ลงมาก็ต้องคอยเตรียมรับด้วย เพราะเกิดน้ำไหลลงมาแล้วเขื่อนอาจจะกักเก็บไม่ได้ ก็ต้องมีการระบาย แต่เท่าที่ผมทราบ คือตอนนี้ปริมาณรองรับน้ำในเขื่อนยังพอรองรับได้เยอะอยู่ เพียงแต่ว่าถ้าฝนตกหนักๆ มันอาจจะระบายไม่ทันแล้วก็เป็นลักษณะของการที่ล้นตลิ่งเข้ามาอันนี้ก็เป็นภาวะที่ฉุกเฉินจริงๆ ที่พี่น้องเกษตรกรอาจจะตั้งตัวไม่ติดที่จะรับมือ

เกษตรกรที่เป็นลูกค้า ธ.ก.ส.มีการทำประกันภัยกันใช่ไหม

ก็มี แต่ประกันภัยพืชผลปีนี้มันยังไม่ถึงฤดูผลิต เพิ่งเริ่ม ก็เลยอาจจะยังไม่ได้เข้าเกณฑ์ในเรื่องของการที่จะได้รับการชดเชยในเรื่องของประกันภัยพืชผล แต่ทุกปีเรามีการทำประกันภัยพืชผลให้กับกลุ่มที่ปลูกข้าว แล้วก็มีในเรื่องของข้าวโพด ลำไย ที่พี่น้องเกษตรกรทำประกันเพิ่มเติมด้วยความสมัครใจด้วย อันนั้นก็จะเป็นส่วนหนึ่งที่จะมาช่วย ก็ถือเป็นมาตรการหนึ่งที่เป็นภูมิคุ้มกันให้พี่น้องเกษตรกรว่ากรณีที่เดือดร้อนก็ยังมีตัวนี้มาช่วยด้วย

พูดเรื่องว่าใครที่เป็นหนี้ ธ.ก.ส.อยู่ อย่าเพิ่งคิดมาก ฟังแล้วชอบจังเลย

ผมว่าแค่เจอความทุกข์ก็ทุกข์แล้ว ถ้าเอาเรื่องหนี้มาผนวกเดี๋ยวจะทุกข์กันใหญ่ มีอะไรให้นึกถึงเจ้าหน้าที่ ธ.ก.ส.ก่อน ไปปรึกษากัน เรามีมาตรการ มีผลิตภัณฑ์สินเชื่อ มีการผ่อนปรนหลายๆ เรื่องที่จะช่วยได้ เพราะฉะนั้นต้องตั้งต้นอย่างนี้ก่อนว่าสิ่งที่เกิดขึ้นมันเป็นเหตุสุดวิสัยและจำเป็น มันไม่ใช่สิ่งที่เราตั้งใจจะทำให้เราชำระหนี้ไม่ได้ ถ้าเราไปเล่นการพนันแล้วไม่มีรายได้มาส่ง ธ.ก.ส.อันนี้อีกเรื่องหนึ่ง ธ.ก.ส.คงไม่ช่วย อันนี้มันเป็นเหตุสุดวิสัยแล้วเราก็ตั้งใจทำมาหากิน แต่ถึงวันหนึ่งมันมาเจออย่างนี้เราก็ต้องช่วยกัน

เรื่องของชายแดนพื้นที่ 4 จังหวัด 5 จังหวัด ยอดสินเชื่อที่เราปล่อยให้กับเกษตรกร พอจะเปิดเผยได้ไหมว่ามีสักเท่าไหร่

คือไม่ได้กระทบทั้งจังหวัด มันกระทบแค่เป็นบางส่วน อย่างถ้าเป็นสาขาที่อยู่ชายแดนเท่าที่เราพอมีตัวเลขสาขาที่อยู่ชายแดนผมว่าพอร์ตในแต่ละจังหวัดก็มีพอร์ตสินเชื่ออยู่ไม่น้อยกว่า 40,000-5,000 ล้านต่อจังหวัด แต่จังหวัดอุบลราชธานีอาจจะเป็นจังหวัดที่ใหญ่หน่อยอันนั้นก็อาจจะมีหลายหมื่นล้าน แต่จังหวัดอย่างศรีสะเกษก็จะไม่เยอะมีประมาณ 6,000-7,000 ในเรื่องของต้นเงินเป็นหนี้ที่เราปล่อยให้ สภาพรวมทั้งประเทศอยู่ประมาณ 1.7 ล้านล้านบาท

ก่อนที่จะเกิดปัญหาชายแดน ส่วนใหญ่สินเชื่อของ ธ.ก.ส.เป็นสินเชื่อที่ยังดีอยู่ใช่ไหม เป็นสินเชื่อที่มีคุณภาพอยู่

เป็นปกติ พี่น้องเกษตรกรก็น่ารัก โดยปกติพอกู้ไปแล้ว พอถึงเวลาทำมาหากินพอได้ผลผลิตก็เอามาชำระ แล้วพอถึงฤดูที่จะต้องจำเป็นลงทุนใหม่ก็มาเบิก ก็จะหมุนเวียนอย่างนี้ ซึ่งส่วนใหญ่ก็จะเป็นหนี้ที่ดี

จากสถานการณ์ชายแดนที่เกิดขึ้น คิดว่าพอจะรับมือได้ไหม เพราะการสู้รบทำให้มีปัญหาการค้าชายแดน พูดกันถึงตัวเลขว่ามีความเสียหายสุดวิสัย 2 แสนล้าน ถึง 3 แสนล้าน เพราะมีเรื่องของค้าขายชายแดนสินค้าเกษตรเราขายเขา เขาขายเรา

อันนั้นก็อาจจะเป็นการประเมินตามหลักวิชาการที่ผู้ที่รับผิดชอบประเมิน แต่ในส่วนของ ธ.ก.ส.ส่วนใหญ่แล้วในฝั่งที่เป็นภาคชนบทที่เป็นฝั่งชายแดน เราให้สินเชื่อเพื่อการเกษตรเป็นหลักแล้วก็เป็นสินเชื่อเพื่อการผลิต อันนี้เป็นต้นฤดูการผลิต เกษตรกรอาจจะยังไม่ได้ลงทุนในการผลิตมากเท่าไหร่ เพราะฉะนั้นความเสียหายอาจจะเสียหายแค่ในเรื่องของการเตรียมดินหรือเมล็ดพันธุ์บางส่วน ก็อาจจะเติมเงินไปไม่มาก แล้วก็สามารถที่จะฟื้นกลับมาให้ฤดูการผลิตนี้ยังเป็นปกติได้ ถ้าสมมุติว่าเหตุการณ์จบเร็ว เข้าไปในแปลงนาแล้วสามารถทำการผลิตได้ต่อเนื่อง แต่ถ้าเกิดว่าเหตุการณ์จบไม่เร็วก็ต้องประเมินอีกแบบหนึ่ง

ในส่วนพนักงาน ธ.ก.ส.ที่อยู่ชายแดนมีการให้นโยบายเป็นพิเศษบ้างไหม

ตอนนี้ท่านผู้อำนวยการสำนักงานจังหวัด รวมทั้งท่านผู้จัดการฉัตรชัยที่เป็นผู้จัดการใหญ่ของเราก็ให้นโยบายไปแล้วว่าก็ต้องดูแลชีวิตและทรัพย์สินของตัวเองให้ดี แล้วก็ให้ทำตามมาตรการที่ทางภาครัฐกำหนด ในส่วนของ ธ.ก.ส.ก็ดูแลในส่วนที่ ธ.ก.ส.ดำเนินการได้ เช่น ประกาศปิดสาขาตามมาตรการที่ราชการบอกเพื่อไม่ให้พนักงานเข้าไปอยู่ในจุดที่เสี่ยงภัย แล้วก็ให้ออกมาให้บริการในส่วนที่สามารถที่จะมีความปลอดภัยแล้วให้บริการเกษตรกรได้ แต่ ธ.ก.ส.คงไม่ทิ้งพี่น้องเกษตรกรโดยเอาแต่ตัวเรารอด เพราะบางทีชาวบ้านก็มีความจำเป็นในการที่จะต้องเบิกถอนเงินไปจับจ่ายใช้สอยหรือว่าใช้ผลิตภัณฑ์สินเชื่อของธนาคารอยู่ ก็เป็นแผนความต่อเนื่องทางธุรกิจที่ธนาคารมีอยู่แล้วที่เมื่อเกิดเหตุฉุกเฉินที่ใดที่หนึ่งไม่ว่าจะเป็นภัยพิบัติหรือน้ำท่วมก็สามารถที่จะมีอีกที่หนึ่งที่รองรับการทำธุรกรรมทางการเงินได้ต่อเนื่อง

แต่ในเรื่องขวัญกําลังใจพี่น้องพนักงาน ธ.ก.ส.ที่อยู่ในพื้นที่เท่าที่ผมจับสัญญาณกับผู้บริหารในพื้นที่ก็ถือว่ายังมีขวัญกำลังใจที่ดี ยังมีแรงมีพลังในการที่จะดูแลพี่น้องเกษตรกรได้อย่างต่อเนื่องไม่น่าจะมีปัญหาอะไร