รศ. (พิเศษ) นพ.ทวี โชติพิทยสุนนท์ ผู้ทรงคุณวุฒิสถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี (รพ.เด็ก) นายกสมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย
ตอนนี้โรคหัดกำลังระบาดหนัก องค์การอนามัยโลกออกมาเปิดเผยถึงตัวเลขผู้ป่วยไตรมาสแรกปี 2019 เพิ่ม 300% เทียบกับไตรมาสแรกปี 2018 อย่างที่มหานครนิวยอร์กระบาดหนักถึงขั้นต้องประกาศภาวะฉุกเฉินเกี่ยวกับโรคหัดที่กำลังระบาดหนักมาก ไล่พลเมืองให้ไปฉีดวัคซีน ไม่อย่างนั้นเจอปรับ 1,000 ดอลล์
ขอทำความเข้าใจกันก่อน หัดที่กำลังระบาดอยู่ตอนนี้ หรือที่เป็นปัญหาไปทั่วโลก องค์การอนามัยโลกออกมาเตือน เป็นหัดธรรมดาทั่วไป หรือถ้าเป็นชาวบ้านสมัยก่อนเราเรียกว่าหัดไทย ไม่ใช่หัดเยอรมัน ถ้าอย่างนั้นเป็นอีกโรคหนึ่ง ดังนั้นที่เกิดระบาดขึ้นอยู่ จะเป็นหัดทั่วไป ซึ่งโรคนี้เกิดขึ้นจากเชื้อไวรัสอยู่ในทางเดินหายใจ แล้วก็มีอาการไข้สูง ไอมาก ตาแฉะ ตาแดง เป็นผื่นขึ้นตามตัว ซึ่งเรารู้จักโรคนี้มาเป็น 100 ปีแล้ว แต่วัคซีนที่ป้องกันโรคนี้ได้ มีมาประมาณ 30 ปีแล้ว
สำหรับไทยเรา ก็มีการฉีดวัคซีนมากว่า 30 ปีแล้วในเด็กไทย ทั่วโลกก็ฉีด ซึ่งหลังจากฉีด วัคซีนก็ทำงานได้ดีมาก โรคหัดก็ได้หายไปเยอะพอสมควร จนกระทั่งช่วง 10 ปีที่ผ่านมา ก็พบว่าการฉีดวัคซีนมันสร้างภูมิสร้างอะไรได้ก็จริง แต่นานวันไปเรื่อยๆ ภูมิมันจะตก ร่อยหรอตกลงไปเรื่อยๆ จนกระทั่งที่แล้วมาป้องกันได้ไม่เต็มที่แล้ว ก็อาจจะเกิดโรคขึ้นได้ เพราะฉะนั้น 10 กว่าปีที่ผ่านมา กระทรวงสาธารณสุขไทยก็แนะนำให้ฉีดเข็ม 2 คนที่อายุ 10-20 ปี คนรุ่นนี้จะเคยได้ฉีคซีน เข็ม 1 มาก่อนแล้ว เขาจึงไม่เห็นความจำเป็นว่าต้องฉีดเพิ่ม 2 อีก เพราะว่าวัยเขาเลยไปแล้ว แต่ว่าเขาอายุกว่า 20 ปี ก็บอกเคยฉีดมาแล้วสมัยเด็ก เลยไม่ฉีด เพราะฉะนั้นก็เลยเกิดปัญหาขึ้นทั่วโลกหมดเลย กลายเป็นโรคระบาดขึ้นมาอีก
สำหรับประเทศไทยมีคนเป็นหัดในปีที่แล้วประมาณ 6 พันคน ถือว่าไม่เยอะถ้าเทียบกับประเทศอื่นๆ แต่ก็เยอะถ้าเทียบกับบางประเทศ ก็เป็น 1 ใน 10 ประเทศที่มีโรคหัดสูงที่สุด แต่ว่าเราอยู่สูงอันดับที่ 9
ทั้งนี้ ประเด็นมันอยู่ตรงนี้ คือ หัด เวลาเป็น มันไม่เหมือนไข้หวัด บางทีมันรุนแรง มันลงปอด ถึงตายได้ เราก็มามองว่าโรคนี้จริงๆมันป้องกันได้ แต่ทำไมที่ผ่านมาจึงเกิดโรคนี้ขึ้นเยอะแยะ ก็มีการรณรงค์ให้ฉีดวัคซีนเพิ่มขึ้นอีกเป็นเข็มที่ 2 ซึ่งเราจะเห็นว่าหัด สมัยก่อนมันเป็นโรคของเด็ก หากฉีดวัคซีนก็จะป้องกันได้ แต่ว่าตอนนี้ หัดกำลังย้ายกลุ่ม คือสมัยก่อนตอนเด็กเคยฉีดเข็มเดียวแล้วตอนนี้ไม่ได้ฉีด ก็เลยโผล่ขึ้นมา โดยโผล่กับเด็กวัยรุ่น โผล่ที่ค่ายทหาร โผล่ที่หอพักนักเรียน ที่มารวมตัวกันเยอะๆ
สุดท้ายเป็นโรคที่ป้องกันได้แล้ว จึงอยากจะแนะนำคุณพ่อคุณแม่ที่มีลูกหลานโตแล้ว ถ้าไม่แน่ใจว่าเคยฉีด 2 เข็มหรือไม่ ก็ไปฉีดได้ คือถ้าไปฉีดเป็นเข็มที่ 3 ก็ยังได้ แต่ประโยชน์ก็ยังมีแต่ไม่มากเท่าเข็มที่ 2 เพราะฉะนั้นเด็กอายุ 20 หรือ 20 กว่าปี ถามว่า คุณเคยฉีดหัด 2 เข็มหรือยัง รับรองเลยว่าพ่อแม่ตอบไม่ได้เพราะจำไม่ได้ ซึ่งถ้าจำไม่ได้ให้ไปฉีด
ค่าฉีดยาเข็มละเท่าไหร่
ราคาไม่ได้แพงมาก หากเป็นภาครัฐจะฉีดยาให้ฟรี ถ้าเป็นโรงพยาบาลเอกชน คลินิก ก็ไม่น่าจะเกิน 500-600 บาทต่อเข็ม ซึ่งจะป้องกันได้ทั้ง หัด หัดเยอรมัน คางทูม คือ 3 อย่างอยู่ในเข็มเดียวกัน
กลุ่มเสี่ยงมีใครบ้าง
กลุ่มที่เป็น คือกลุ่มที่ยังเป็นเด็กอยู่ แล้วพอไล่ไปดูแล้วคือกลุ่มเด็กเล็กที่ยังไม่ได้ฉีด อย่างที่นิวยอร์ก เขาออกกฎเข้มมาก ซึ่งที่นั่นเราต้องยอมรับว่าฝรั่งบางกลุ่มชนที่ต่อต้านทุกอย่าง เช่น ศาสนา ความเชื่อเขาเชื่อว่ามันเป็นของไม่ดีต่างๆ อย่างไรก็ตาม ปัญหานี้ในบ้านเราค่อนข้างน้อย ยกเว้นในบางจังหวัดยังมีการฉีดที่ยังค่อนข้างต่ำ เช่นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ ซึ่งตอนนี้มีคนไข้หัดพอสมควร และทางกระทรวงสาธารณสุขกำลังเร่งรณรงค์ เพราะหัดโรคนี้ปราบด้วยวัคซีนอย่างเดียว หากไม่แน่ใจ เข็ม 2 ฉีดหรือยัง ให้มาฉีดเลย
ถ้ายังไม่เคยฉีดเลย ยิ่งต้องไปฉีด
ถ้าอายุเกิน 40 ปีขึ้นไป ธรรมชาติฉีดให้ตั้งนานแล้วโชคดีที่รอดตาย ฉะนั้นคนที่อายุเกิน 40 ปี บอกได้เลยว่า จะติดเชื้อหัดธรรมชาติมาตั้งแต่เด็กๆแล้ว ก็แสดงว่าร่างกายน่าจะมีภูมิคุ้มกัน อันนี้ไม่ต้องฉีดแล้ว แต่ต้องบอกว่าคุณโชคดีที่รอดตายมาได้
คนที่จะไปต่างประเทศ ควรฉีดยาป้องกันก่อนไปหรือไม่
คือถ้าเป็นกลุ่มเด็กไทยที่จะไปเรียนยุโรป หรือที่สหรัฐอเมริกา เขาบังคับเลยว่าคุณต้องมีหลักฐานบ่งบอกว่าคุณเคยฉีดยามา 2 เข็มแล้ว ไม่เช่นนั้นคุณต้องไปฉีดอีกเข็มนึง ไม่เช่นนั้นเขาจะไม่ยอมรับคุณไปเข้าเรียนที่นั่น เพราะว่ามันจะติดต่อทางเดินหายใจ