'ออมสิน' ลุย! ปลดแอกคนยากคนจน...ลีสซิ่งแสนล้าน หั่นดอกต่ำ 16-18%

สัมภาษณ์ : คุณวิทัย รัตนากร

ผู้อำนวยการ ธนาคารออมสิน

วิทัย รัตนากร ย้ำ...แบงก์ออมสินแข็งแกร่ง พร้อมสนับสนุนโครงการภาครัฐ ธุรกิจ ประชาชน ให้ผ่านวิกฤตเศรษฐกิจรอบนี้ ล่าสุดเปิดลงทะเบียนรอบ 2 ในโครงการสินเชื่อผู้ที่รับผลกระทบโควิดทั้งที่เป็นผู้ประกอบอาชีพอิสระและผู้มีรายได้ประจำ แจง...ภารกิจหลักคือปรับเปลี่ยนแบงก์ออมสินสู่การเป็น Social Bank ดูแลผู้มีรายได้น้อย ชุมชน เพื่อลดความเหลื่อมล้ำทางสังคม ให้คนฐานรากเข้าถึงแหล่งเงินในระบบได้ง่ายขึ้น เผย...เดินหน้าพลิกโฉมตลาดสินเชื่อจำนำทะเบียนรถที่มียอดธุรกรรมกว่าแสนล้านบาท เป้าหมายหลักคือลดดอกเบี้ยจำนำทะเบียนรถที่สูงถึง 24-28% ให้ลดลงเหลือ 16-18% ภายใน 6 เดือนนี้

ธนาคารออมสินให้สินเชื่อกับผู้ที่ได้รับผลกระทบจากโควิดรอบแรกตั้งแต่เดือนเมษายนที่ผ่านมา ตอนนี้ขยายเป็นรอบที่ 2 แล้วใช่ไหม

ถูกต้อง ผมเข้ามารับตำแหน่งเมื่อเดือนกรกฎาคม จนถึงปัจจุบันเรามีโครงการช่วยประชาชนที่ได้รับผลกระทบจากโควิดหลายเรื่อง เรื่องแรกสินเชื่อ 10,000 บาทสำหรับผู้มีอาชีพอิสระ พ่อค้าแม่ค้า รับจ้างทั่วไป วินมอเตอร์ไซค์ คนทำงานด้านบริการ ส่วนที่ 2 สินเชื่อ 50,000 บาท สำหรับคนที่มีรายได้ประจำแต่ได้รับผลกระทบจากโควิด หมายถึงพนักงานบริษัทที่ถูกลดเงินเดือน ลดค่าจ้าง ได้รับผลกระทบจากการให้ออกจากงาน ลูกค้ากลุ่มนี้กู้ได้ในวงเงิน 50,000 บาท อันนี้เป็นวงเงินเดิม แต่เปิดรอบ 2 เพราะวงเงินยังเหลืออยู่ จะปล่อยกู้ในวงเงิน 10,000 บาทสำหรับอาชีพอิสระ กับ 50,000 บาทผู้มีรายได้ประจำ สินเชื่อทั้งสองกลุ่มปล่อยให้กับพี่น้องประชาชนประมาณ 1.2 ล้านราย

นอกจากนี้ยังมีซอฟต์โลนให้กับ SME ให้กับธุรกิจอื่นๆ ทั่วไป เป็นสินเชื่อประมาณ 150,000 ล้านบาท เป็นสินเชื่อดอกเบี้ยต่ำ ปล่อยให้กับแบงก์พาณิชย์ แบงก์รัฐ เพื่อให้ไปปล่อยต่อ รวมถึงปล่อยให้ SME ด้วย อันนี้ 150,000 ล้านบาทใกล้จะหมดแล้ว

ในส่วนสินเชื่อบุคคลที่ปล่อยให้ทั้งอาชีพอิสระและผู้มีรายได้ประจำ เป็นวงเงินเก่าหรือใหม่

อันนี้เป็นวงเงินเก่า ที่ลงทะเบียนครั้งที่แล้วจำนวนมาก เราก็ปิด ชะลอการลงทะเบียนไว้ ตอนนี้อนุมัติเสร็จเรียบร้อยแล้วประมาณ 1.2 ล้านคน ก็มาเปิดอีกครั้งสำหรับคนที่จะลงทะเบียนเพิ่ม

ตอนนี้แบงก์ออมสินอยู่ระหว่างหารือกับกระทรวงการคลังในการออกโครงการใหม่เพิ่มขึ้นมา ถ้าวงเงินเหลือก็เอาวงเงินนี้ไปใช้กับผลิตภัณฑ์อื่นเพื่อเพิ่มวงเงินได้ จาก 10,000 เพิ่มเป็น 30,000-50,000 ได้ ก็อยู่ระหว่างการหารือกับกระทรวงการคลังเพื่อช่วยเหลือกลุ่มธุรกิจท่องเที่ยว ตอนนี้รอความชัดเจนของกระทรวงการคลังว่าจะให้เราดำเนินการเมื่อไหร่

ทั้งหมดเป็นภารกิจที่ส่วนนึงที่เราปรับโครงสร้างทิศทางการดำเนินงานของธนาคารออมสิน ต่อไปจะเน้นการทำหน้าที่เป็น Social Bank หรือธนาคารเพื่อสังคมเต็มตัว คือดูแลพี่น้องประชาชนผู้มีรายได้น้อย ชุมชน สังคม เป้าหมายเพื่อลดการเหลื่อมล้ำทางสังคม ลดภาระให้ผู้มีรายได้น้อยและให้เข้าถึงทางการเงินง่ายขึ้น อันนี้เป็นเป้าหมายหลักเรา และเพื่อให้บรรลุเป้าหมายก็ต้องออกผลิตภัณฑ์หลายๆ ตัว รวมถึงในอนาคตที่จะเข้าไปรุกตลาดรถยนต์ ก็เป็นอีกเรื่องนึงที่จะเข้าไปปรับโครงสร้างดอกเบี้ยที่แพงให้ลดลงมาอย่างเหมาะสม ก็เป็นภารกิจของเราที่จะเดินหน้าในอนาคต

การที่ธนาคารออมสินตั้งใจจะเข้าไปช่วยเหลือประชาชนในฐานะ Social Bank เพื่อลดความเหลื่อมล้ำ ช่วยแก้หนี้นอกระบบ เพราะจะลงไปในนาโนมากขึ้น Non Bank มากขึ้น

การแก้ปัญหาหนี้นอกระบบเราออกโครงการต่อเนื่องมา 2-3 ปี ตอนนี้ได้หยุดไปเพราะมีเรื่องของสินเชื่อ 10,000 บาทกับ 50,000 บาทของโควิดเข้ามาแทน หลังจากนี้น่าจะนำกลับมา เป็นสินเชื่อสำหรับแก้หนี้นอกระบบได้อีกครั้ง ตอนนี้อยู่ระหว่างหารือเพื่อทยอยออกโครงการมาเรื่อยๆ เพื่อลดภาระของประชาชน

ธนาคารออมสินเองก็จะต้องมีความแข็งแกร่งพอที่จะเข้ามาทำหน้าที่ให้ความช่วยเหลือ ต้องแบ่งไหมว่าสำหรับลูกค้าออมสิน ถ้าไม่ใช่ลูกค้าออมสินไม่ช่วย มีการผสมกลมกลืนเรื่องนี้อย่างไร

สำหรับธนาคารออมสินเป็นธนาคารรัฐ เรามีภารกิจช่วยสังคมช่วยประชาชนอยู่แล้ว โครงการที่ออกมาไม่ได้แบ่งลูกค้าเก่าลูกค้าใหม่ ใครก็สามารถกู้เงินได้ เข้าถึงได้ ไม่จำเป็นต้องเป็นลูกค้าเก่าถึงจะใช้สินเชื่อพวกนี้ได้ หรือแม้แต่ SME ก็ตาม ซอฟต์โลนของเราไม่ได้กำหนดว่าต้องเป็นลูกค้าเก่า ลูกค้าใหม่ก็เข้ามาได้ ในจำนวนสินเชื่อที่ออกไป 10,000 บาท กับ 50,000 บาท ทั้ง 2 กลุ่ม 1.2 ล้านราย ส่วนใหญ่เป็นสินเชื่อให้กับลูกค้ารายใหม่ ไม่ใช่ลูกค้ารายเดิมของธนาคาร โดยมีการขยายฐานไปยังกลุ่มประชาชนผู้มีรายได้น้อยและกลุ่มอื่นๆ ด้วย ให้เข้าถึงแหล่งเงินที่ต้นทุนถูก ก็จะกว้างขวางขึ้น ทุกโครงการที่ออกไปทางรัฐบาลก็ช่วยแบ่งเบาต้นทุนบางส่วนให้เรา แต่เราก็รับต้นทุนที่สูงกว่า แน่นอนว่าเราก็รับภาระชดเชยตรงนั้นด้วย

กังวลไหมกับเศรษฐกิจแบบนี้ รวมทั้งมีการประกาศให้เห็นการหดตัวเลขของ GDP และยอด NPL มากขึ้น จะทำให้เป็นผลกระทบต่อธนาคารไหม ธนาคารออมสินแข็งแรงพอไหม

ธนาคารออมสินเป็นธนาคารรัฐที่ใหญ่ที่สุด โดย พ.ร.บ.เราเป็นธนาคารเดียวในประเทศที่รัฐบาลเป็นประกัน โดยพื้นฐานเรามีความแข็งแรงมาก แทบจะใช้มาตรฐานเดียวกันกับที่ธนาคารแห่งประเทศไทยใช้กำกับแบงก์ทั้งหมด เพราะอยู่ในระดับความแข็งแรงสูงมาก การเงินเรามีความแข็งแรง เพราะเราเป็นแบงก์รัฐที่ใหญ่ที่สุดและเป็นแบงก์รัฐที่รัฐบาลเป็นประกันด้วย ผมจะออกนโยบายต่างๆ เพื่อสนับสนุนรัฐบาล เรามีความแข็งแรงอยู่มาก ไม่มีความกังวลในข้อนี้

จากนี้จะมีโครงการใหม่ๆ มาตรการใหม่ๆ เพิ่มเติมขึ้นมา ยิ่งมีทีมเศรษฐกิจใหม่เข้ามาด้วย ทางแบงก์ออมสินก็พร้อมตะลุยเข้าไปเต็มที่

แน่นอนว่าเศรษฐกิจไม่ดี เราก็ต้องช่วยกันเพราะประชาชนได้รับผลกระทบเยอะ ออมสินมีหน้าที่มีภารกิจเข้ามาช่วย อาจจะแบกภาระต้นทุนบางส่วนไว้บ้างก็ต้องทำ เพราะเป็นภารกิจของเราที่ต้องดูแลประชาชน ต้องเปลี่ยนเป็นธนาคารเพื่อสังคมให้ได้

แบงก์ออมสินต้องวางแผนการบริหารต้นทุนทางการเงินเพื่อช่วยเหลือลูกค้า ประชาชนอย่างเต็มที่ ขณะเดียวกันแบงก์ออมสินยังต้องส่งเงินให้กับรัฐบาลทุกปี ด้วยภาวะแบบนี้การส่งเงินให้รัฐเหมือนที่ผ่านมาไหม

ใช่ การส่งเงินให้รัฐก็มาจากกำไร และรัฐบาลก็แบ่งส่วนนึงไปเป็นรายได้เพื่อไปใช้จ่ายงบประมาณ แน่นอนพอเศรษฐกิจไม่ดีเราอาจจะมีกำไรลดลงบ้าง เพราะต้องนำกำไรส่วนนึงไปชดเชยเป็นต้นทุนที่สูงในการออกโครงการต่างๆ ให้ประชาชน คิดว่าการส่งเงินให้รัฐบาลต้องลดลงบ้าง อาจจะไม่เยอะ ก็มีการประมาณการส่วนนี้อยู่แล้ว ที่จริงเราก็ทำตามนโยบายของรัฐบาลในการลดการเหลื่อมล้ำของคน เราก็เดินตามนโยบายของรัฐบาลอยู่แล้ว

ในเรื่องการให้สินเชื่อที่จะบุกมากขึ้นเพื่อเติมเต็มวงเงินให้กับผู้มีรายได้น้อยหรือคนที่ได้รับผลกระทบจากโควิด อย่างกรณีที่เป็นผู้ประกอบอาชีพอิสระ 10,000 บาท กับผู้มีรายได้ประจำ 50,000 บาท แต่ที่ผ่านมามีคนถูกปฏิเสธสินเชื่อค่อนข้างมาก เหตุผลเพราะอะไร จะปรับอย่างไรเพื่อให้เงินถึงมือผู้ที่เดือดร้อนมากขึ้น

ทั้ง 2 ส่วนเราปล่อยสินเชื่อทั้งหมด 1.2 ล้านราย อาจจะมีบางกลุ่มไม่เข้าเงื่อนไขบ้าง ถือว่าเยอะไหม โดยปกติปีปีนึงธนาคารออมสินปล่อยสินเชื่อรายใหม่ สินเชื่อรายย่อยประมาณ 700,000 ราย ในช่วงโควิดปล่อยไปแล้ว 1.2 ล้านราย ถือว่าเป็นจำนวนที่สูงมาก เพียงแต่ว่าในส่วนผู้ที่มีอาชีพมีรายได้ประจำ ต้องยอมรับว่าเมื่อเทียบกับจำนวนคนทั่วไป ผู้ที่มีอาชีพอิสระ สามารถมาขอสินเชื่อได้มากกว่า ผู้มีอาชีพรายได้ประจำจะเหลือแค่พนักงานบริษัท ห้างร้านต่างๆ ที่ได้รับผลกระทบจากโควิด จำนวนที่จะมาขอสินเชื่ออาจจะมีน้อยกว่าผู้มีอาชีพอิสระ เพราะอาชีพอิสระมีสิทธิ์ทุกคน พ่อค้าแม่ค้า วินมอเตอร์ไซค์ เด็กเสิร์ฟ อาชีพบริการ เป็นอาชีพอิสระทั้งหมด ในภาพรวมจำนวนจะมากกว่าผู้มีรายได้ประจำ แต่ผู้มีรายได้ประจำสามารถเข้ามาขอกู้ตรงนี้ได้ทั้งหมด

แล้วคนที่ถูกปฏิเสธในรอบที่แล้ว รอบนี้มาขอใหม่ได้ไหม

ต้องถามว่าถูกปฏิเสธเรื่องอะไร เช่น มาขอกู้ในส่วนผู้มีรายได้ประจำที่ได้รับผลกระทบจากโควิด ถ้าไม่มีรายได้ประจำแต่ได้รับผลกระทบจากโควิดอาจจะเข้าวงเงินนี้ไม่ได้เพราะคุณสมบัติไม่ตรง ต้องไปเข้าขอกู้ผู้มีอาชีพอิสระแทน ขณะที่พ่อค้าแม่ค้าจะมาขอกู้ในวงเงินของผู้มีรายได้ประจำคุณสมบัติก็อาจจะไม่ตรง หรือถ้าเป็นข้าราชการจะมาขอกู้ในโครงการผู้มีรายได้ประจำที่ได้รับผลกระทบจากโควิดก็อาจจะไม่ได้ เพราะข้าราชการอาจจะไม่ได้รับผลกระทบจากโควิดตรงๆ อันนี้อาจจะไม่เข้าเกณฑ์ แต่เกณฑ์ตรงนี้อยู่การระหว่างหารือกับกระทรวงการคลังว่าจะขยับขยายให้กว้างขึ้นในอนาคต

การลงทะเบียนรอบ 2 ระเบียบยังเหมือนเดิมใช่ไหม

ใช่

ในส่วนของวงเงินซอฟต์โลนที่บอกว่าใกล้เต็มวงเงินแล้ว จะขยายเพิ่มไหม

ในเรื่องซอฟต์โลนเราเป็นหน่วยปฏิบัติเพราะรับนโยบายจากรัฐบาล เราทำเรื่องเข้าไปหารือแล้ว เป็นที่ทราบกันระหว่างธนาคารรัฐว่าอยู่ในการเตรียมโครงการต่างๆ ที่จะออกใหม่ และขอนโยบายจากกระทรวงด้วยว่าจะดำเนินการอย่างไร ก็ทราบว่าแบงก์รัฐอยู่ระหว่างการเร่งดำเนินการ แต่มีขั้นตอนอยู่บ้าง ถ้าได้รับการพิจารณาก็สามารถออกส่วนซอฟต์โลนสินเชื่ออื่นๆ ได้

นักธุรกิจที่ขอซอฟต์โลนจะมีวงเงินของแบงก์ออมสินที่ปล่อยกู้ต่อ คือซอฟต์โลน 0.01% ให้แบงก์พาณิชย์ไปปล่อยกู้ต่อไม่เกิน 2% ส่วนวงเงินของแบงก์ชาติ 500,000 ล้านบาทนั้น ไม่เกี่ยวกัน ถูกไหม

ใช่ซอฟต์โลนมี 2 วง วงแรกเป็นของแบงก์ออมสินเองมูลค่าโครงการ 150,000 ล้าน ในจำนวนนี้มีซอฟต์โลนส่วนนึงที่ปล่อยกู้ให้ SME โดยปล่อยผ่านแบงก์พาณิชย์ไปปล่อยให้ SME ต่อ เราส่งต้นทุนไปให้แบงก์พาณิชย์ 0.01% เขาไปปล่อยต่อให้ SME 2% วงนี้หมดแล้ว ส่วนแบงก์ชาติก็ออกอีกวงขึ้นมาเป็นวงเงิน SME ทั้งหมด 400,000 ล้าน อันนี้คนละเงื่อนไขกับเรา อันนี้ให้แบงก์พาณิชย์กับแบงก์รัฐไปกู้ปล่อยต่อเช่นกัน วงนั้นเงื่อนไขบางเรื่องดี เช่น 6 เดือนแรกไม่เสียดอกเบี้ยเลย วงนั้นยังมีเงินอยู่ ถ้าผู้ประกอบการ SME รายไหนเงื่อนไขตรงสามารถติดต่อธนาคารที่ใช้อยู่ แต่ต้องเป็นลูกค้าที่มียอดสินเชื่อ ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2562 ก็เป็นเงื่อนไขดี อยากเชิญชวนไปใช้

ตอนนี้ SME รู้ข่าวว่ามีซอฟต์โลนก็ดีใจมาก แต่พอไปยื่นขอสินเชื่อกลับถูกปฏิเสธเพราะไม่เข้าเงื่อนไข จะสามารถผ่อนปรนเงื่อนไขในช่วงภาวะไม่ปกติบ้างไหม

อาจจะมีการเข้าใจผิด SME ที่มากู้ซอฟต์โลน ออมสินกู้หมดแล้ว คงไม่ใช่ไม่เข้าเงื่อนไข เพราะเขาไปขอกู้กับแบงก์รัฐและแบงก์พาณิชย์ แบงก์รัฐก็มาขอกู้เราต่อ อันนี้วงเงินใช้หมดแล้ว เพราะฉะนั้นที่ถูกปฏิเสธคงไม่เข้าเงื่อนไข ในส่วนของซอฟต์โลน ธนาคารแห่งประเทศไทยยังกู้ไม่หมด อันนี้ต้องลองไปหารือดู

มีการเข้าใจผิดว่าเป็นของธนาคารออมสิน

ซอฟต์โลนมี 2 ส่วน มีซอฟต์โลนของธนาคารออมสิน กับซอฟต์โลนของธนาคารแห่งประเทศไทย วัตถุประสงค์ก็ไม่เหมือนกัน ของเราออกมาก่อน ของแบงก์ชาติเพิ่งออกมาทีหลังและวงเงินใหญ่มาก 400,000 ล้าน ไม่เคยออกมากขนาดนั้นมาก่อน เป็นเจตนาดีที่จะช่วยพยุงเศรษฐกิจของประเทศ ในเมื่อออกมาทีหลังเราและวงเงินใหญ่พอสมควรเลยยังมีวงเงินเหลืออยู่ ก็ยังทยอยใช้ได้ ก็น่าสนใจ

ในฐานะที่เข้ามาดูแลธนาคารออมสิน มีเป้าหมายชัดเจนว่าจะเข้ามาเติมเต็มและลดความเหลื่อมล้ำทางสังคม มีแผนช่วยประชาชนแบบไหนบ้าง

ธนาคารออมสินจะวางแผนการดำเนินงานต่อไปในอนาคตให้เป็น Social Bank เป็นธนาคารเพื่อสังคม ภารกิจหลักจะดูแลพี่น้องประชาชนฐานราก ผู้มีรายได้น้อย ชุมชน สังคม อันนี้จะเป็นการดำเนินการหลัก ธุรกิจปกติของแบงก์ก็ดำเนินการไป ถ้ามีกำไรส่วนต่างก็นำมาใช้อุดหนุนการดำเนินการ Social Bank ในอนาคตองค์กรจะต้องปรับมาดูแลพี่น้องประชาชนมากขึ้น เหมือนที่เราประกาศไว้ที่จะทำในอนาคตอีก 6 เดือนข้างหน้าว่าจะเข้าตลาดสินเชื่อจำนำทะเบียนรถยนต์ เป็นตลาดที่มีประมาณ 100,000 ล้านบาท และมีลูกค้าใช้บริการประมาณ 3 ล้านคน ดอกเบี้ยแพงมากอยู่ที่ 24-28% ค่าธรรมเนียมต่างหาก หวังว่าเราจะเข้าไปสู่ตลาดนี้ได้ในอีกประมาณ 6 เดือน อาจจะต้องผ่านบริษัทลูกเข้าไปทำธุรกิจนี้ เราหวังจะกดดอกเบี้ยลงมาเหลือ 16-18% เพื่อความเป็นธรรม ลดความเหลื่อมล้ำทางสังคม ออมสินจะเป็นแรงผลักดัน เป็นกลไกสำคัญให้ดอกเบี้ยส่วนนี้ที่สูงเกินจริงลดลงมา

ตอนนี้ลูกค้าแบงก์ออมสินดีใจที่มีการสั่งให้ยืดเรื่องการพักต้นดอกเบี้ยออกไปถึงสิ้นปี 2563

ใช่ ต้นเดือนกันยายนสามารถเข้ามาทำธุรกรรมได้ทาง Mobile Application ชื่อว่า MyMo ได้