Interview: ดร.รักษ์ วรกิจโภคาทร กรรมการและผู้จัดการทั่วไป บรรษัทประกันสินเชื่ออุตสาหกรรมขนาดย่อม (บสย.)
บสย.เปิดโครงการ “รักพี่วิน” ช่วยค้ำสินเชื่อสูงสุด 100,000 บาท/ราย คนขี่มอเตอร์ไซค์รับจ้าง, ส่งเอกสาร, ไลน์แมนส่งอาหารจากร้านถึงบ้าน เห็นความสำคัญอาชีพอิสระมีบทบาทสำคัญในสังคมไทย มุ่งทำสังคมสีขาวให้ “พี่วิน” เป็นฮีโร่ชุมชน ช่วยกันเป็นหูตาให้พี่น้องประชาชน
- ทำไมถึงมาจับตลาดนี้
ต้องบอกก่อนว่าเป็นนโยบายของรัฐบาล...รวมถึงนายกฯรองนายกฯและท่านรัฐมนตรีคลังอภิศักดิ์ ท่านก็บอกว่าในปีนี้มีนโยบายมุ่งลดค่าการเหลื่อมล้ำ จะเห็นว่าการบ้านที่ผมได้มาตอนเดือนธันวาคมเราจะใช้บสย.ในการลดการเหลื่อมล้ำอย่างไรดี เรามาดูว่าในกลุ่มเป้าหมายปีที่ผ่านมาโครงการที่เรียกว่า Micro Entrepreneurs ระยะ 3 ซึ่งเอามาจาก TTF7 ที่ทราบกันดี ยอดไปไม่ถึงไหนเราก็มานั่งดูว่าเป็นเพราะอะไร คือ เขาตัดเสื้อไซส์เดียวให้ทุกคนใส่เสื้อตัวนี้ เช่น คนตัวใหญ่ตัวเล็กต้องใส่เสื้อไซส์กลางเหมือนกันหมดเลย ผมเลยมีแนวคิดว่าถ้าเราตัดเสื้อเฉพาะตัวเหมือนช่างตัดสูท เราก็เอาแต่ละกลุ่มมาแตกย่อย
คือประชาชนที่เป็นฐานรากหรือผู้มีรายได้น้อย ล้านคนไม่น่าจะมีเหมือนกันล้านคน มีความต่างมีเรื่องชีพจรการใช้ชีวิตกับการจ่ายหนี้บริหารหนี้ไม่เหมือนกัน เกษตรกรก็เป็นแบบหนึ่ง อาชีพอิสระก็เป็นแบบหนึ่ง เพราะฉะนั้นถ้าใช้เสื้อตัวเดียวกันคิดว่าใส่กันไม่พอดี จึงเป็นที่มาเราดึงกลุ่มผู้มีรายได้น้อยหรือกลุ่มอิสระขึ้นมาทำก่อน
หลายคนถามว่านอกจากพี่วินอาชีพอื่นเข้าได้หรือไม่ ซึ่งในผลิตภัณฑ์นี้เข้าได้หมด เพียงแต่เราใช้หลักการในการทำสื่อสารการตลาด คือ เอาที่ดินเป็นตัวแทนของกลุ่มอาชีพอิสระเท่านั้น พอเอาชีวิตชีพจรวินมอเตอร์ไซค์เข้ามาทำให้เรามีโครงการออกมาว่ารัก “พี่วิน” โดยใช้สิ่งที่เป็นนโยบายรัฐบาล คือ Micro Entrepreneurs ระยะ 3 มาปรับแต่งใหม่ให้เข้าบริบทของอาชีพอิสระแท้จริง
- พวกอาชีพแมสเซนเจอร์ ไลน์แมน เข้าได้หมด
ได้หมด
- โครงการ “รักพี่วิน” ที่ว่าจะช่วยยังไงถึงจะรักพี่วิน
เราดูจากชีพจรการทำอาชีพอิสระของพี่วิน อันแรกถ้าเขาซื้อรถใหม่ดอกเบี้ย Hire Purchase หรือ ดอกเบี้ยผ่อนไม่ต้องดาวน์ เราจะเห็นว่าต่อเดือนสมมุติว่าจักรยานยนต์คันละ 50,000 บาท ต่อเดือนเขาจะต้องผ่อนประมาณ 4,000 บาท แต่ถ้าเขาเข้ามาอยู่โครงการเรา 4,000 บาทก็จะลดลงมาเหลือประมาณ 1,500-1,700 บาท หมายความว่าต่อวันที่เคยเสียดอกเบี้ยวันละ 200 บาท ก็ลงมาเหลืออยู่วันละ 56-58 บาท รายได้เขาต่อวันอยู่ประมาณ 700 บาท ประเด็นคือถ้าเซฟเขาจาก 200 บาทเหลือกว่า 50 บาท หมายความว่าเขาจะมีเงินเหลือไม่ว่าจะเป็นการส่งเสียบุตรธิดาเรียนหนังสือเต็มเม็ดเต็มหน่วย สามารถทำให้ภรรยาทำธุรกิจเสริมเล็กๆ อาจจะไปขายของในตลาดนัด ขายของตามตลาดสด
ภาพนี้เป็นภาพที่ทำให้ชุมชนเข้มแข็งมากขึ้นตัดภาระหนี้ให้น้อยลง
- เมื่อพี่วินรู้แบบนี้ แล้ววิธีการจะเข้าไปโครงการบสย “รักพี่วิน” ต้องทำอย่างไร
อันแรกมีตัวกับบัตร มี 2 บัตร บัตรแรกบัตรประจำตัวประชาชน สิ่งที่เราต้องการอย่างแรกคือต้องการตรวจสอบสุขภาพทางการเงิน 2.บัตรเหลืองหรือใบอนุญาตขับขี่รถสาธารณะจากกรมขนส่งทางบก
เราจะเปิดโครงการนี้ครั้งแรกในวันสถาปนา บสย. 21 กุมภาพันธ์ เราจัดงานที่สวนสาธารณะข้างๆ ตึกชาญอิสสระ2 คือ สวนสมเด็จสราญราษฎร์มณีรมย์ ภาพนี้จะทำให้ทุกคนสามารถเข้าไปเห็นว่าบสย.มีความตั้งใจจริง รวมทั้งธนาคารพันธมิตร 5 แห่งจัดบูธกัน เราจะมีบูธ NCB
เรามี 3 เติม เติมแรกคือเติมเงิน เราเป็นผู้ให้กู้ทำให้พี่วินเข้าถึงแหล่งเงินทุน เติมที่สอง คือ เติมความรู้ เป็นหนี้อย่างไร บริหารหนี้อย่างไรให้ฉลาดและไม่เป็นภาระกับตัวเองและครอบครัวมากจนเกินไป เติมสุดท้าย คือ เติมคุณภาพชีวิต เงินที่ได้มี 2 ขยัก ขยักแรกคือซื้อรถใหม่ อันนี้มีวงเงินสูงสุดถึง 100,000 บาท วงเงินที่ 2 เป็นวงเงินที่จะปิดหนี้ไม่ว่าจะเป็นหนี้นอกระบบ หนี้บัตรเครดิต หนี้สินเชื่ออิสระต่างๆ ที่ทำให้หนี้ตัวเองมีหนี้ก้อนเดียวมีภาระไม่มาก รวมถึงการซ่อมแซมรถมอเตอร์ไซค์ในกรณีที่รถไม่ได้เป็นรถเก่า เพิ่งซื้อมา 2 ปีอยากจะซ่อมแซม ซื้อหมวกนิรภัยให้ผู้โดยสารที่ได้มาตรฐานมอก. อาจจะเป็นวงเงินที่จับจ่ายใช้สอยซื้อของไปขาย ทำให้พี่วินมีรายได้มากขึ้นเหมือนกับเป็นเถ้าแก่น้อยที่ขับมอเตอร์ซ์อยู่
- จะอนุมัติง่ายๆในงานได้เลย
21 กุมภาฯ เราจะเริ่มรับลงทะเบียนและอนุมัติหรือไม่อนุมัติจะอยู่ที่ธนาคารพันธมิตรของเรา
เราเป็นผู้ค้ำเพราะฉะนั้นเราทำหน้าที่คนเปิดประตู สิ่งที่เราทำ คือ ตรวจสุขภาพทางการเงิน เราคอยประสานงานติดตามเรื่องให้ สิ่งเหล่านี้ทำให้เกิดนวัตกรรมใหม่ในบสย. จากเดิมซึ่งเรารับมาแต่เอกสารเราไม่เคยสัมผัสลูกค้าตรง วันนี้เราจะได้สัมผัสลูกค้าตรง คือ พี่วินหรือประชาชนที่มีอาชีพอิสระสามารถวิ่งเข้ามาที่บสย.ทั้ง 11 สาขาได้เลย
- ต้องผ่าน...เครดิตบูโรด้วยหรือไม่
มีการเช็คและขอให้เป็นปกติไม่น้อยกว่า 3 เดือน ในมุมที่ไม่ปกติต้องบอกไว้ก่อนว่าเรามีสถาบันการเงินที่เป็นพันธมิตรเหมือนกันมีการรับในเคสที่ไม่ปกติ ไม่ต้องห่วงทั้งเคสที่สามารถเดินหน้าได้กับเคสที่ประวัติเสียเล็กน้อยก็พยายามให้พันธมิตรสามารถจะรับได้ คือ จับหมอมาทุกโรค
- ต้องไปตรวจประวัติกับตำรวจหรือไม่ว่าเป็นพวกชอบเอารถออกมาซิ่งแข่งกันบนท้องถนนยามค่ำคืนสุดสัปดาห์
ไม่ต้องขนาดนั้น เราจะมีปฏิญญาเบื้องต้นว่าการได้รับเงินไปแล้วควรจะประพฤติตนอย่างไรด้วยความปลอดภัยของตัวเขาเองและของผู้โดยสาร
- เรามีการกำหนดหรือไม่ว่ารถที่จะไปซื้อต้องไม่เอามาทำรถแต่ง, รถซิ่ง, บิ๊กไบค์
เรากำหนดในเรื่องของมาตรฐานยูโร 4 เพราะฉะนั้นมาตรฐานยูโร 4 ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของความคิด เรื่องของเสียงเดซิเบลที่ปล่อยออกมา คือ ทุกอย่างอยากให้เป็นสังคมสีขาว เพราะฉะนั้นการที่เราช่วย 1.ลดมลภาวะในเรื่องของอากาศ เสียง อันหนึ่งที่บสย.และทีมคณะกรรมการมอง คือ ให้พี่วินเป็นหูเป็นตาให้พี่น้องประชาชน ให้ทุกคนเห็นพี่วินคล้ายเป็นฮีโร่ประจำชุมชน ถ้ามีปัญหาหรืออะไรเรียกหาพี่วินได้ คือ ความรู้สึกที่เอื้ออาทรซึ่งกันและกัน เนื่องจากพี่วิน 200,000 คนกระจายตัวในกรุงเทพฯ และปริมณฑลเมื่ออุ่นใจที่ได้เห็นเขาเมื่อลูกสาวเรากลับบ้านดึก
- งานนี้เราตั้งเป้ารับจำนวนไว้เท่าไหร่
เฟสแรกตั้งใจว่าปล่อยให้ได้ 5,000-10,000 คน หลังจากนั้นเรามานั่งดูว่าจะต่อเป็นระยะ 2-3 ในมุมไหนดี คือ ตั้งใจจะช่วยให้ได้มากที่สุด เพียงแต่ในระยะแรกเราอยากจะลองตลาดก่อนว่าตลาดรับผลิตภัณฑ์ตัวนี้มากน้อยแค่ไหน คือ ไม่ใช่เราทำหน้าที่เป็นสะพานแต่ไม่มีคนมาข้าม เพราะฉะนั้นในระยะ 3-6 เดือน ผมจะมีการเช็คว่าสุขภาพของผลิตภัณฑ์นี้เข้าถึงจริงหรือไม่หรือต้องมีการปรับปรุงในระยะต่อไป