นักวิชาการชื่อดังรุมจวกโครงการรถไฟไทย-จีน หลังรัฐบาลใช้มาตรา44 แก้ปัญหา หวั่นเสียเปรียบทุกด้าน แถมเอื้อผลประโยชน์ให้จีนมากเกินไป ควรระบุรายละเอียดให้ชัดเจน เพื่อไม่ให้เกิดการบิดพลิ้ว
นางสาวนวลน้อย ตรีรัตน์ นักวิชาการคณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวในงานเสวนาเรื่อง "รถไฟไทย-จีน:ใครได้ใครเสีย" ว่า หากพิจารณาในแง่เศรษฐศาสตร์แล้วความคุ้มค่าทางการเงินจะใช้เวลากี่ปีจึงจะคืนทุน หากมีระยะทางเพียงเท่านี้คาดว่าไม่คุ้มค่าด้วยงบประมาณลงทุนสูงถึง 1.79 แสนล้านบาท จะต้องเก็บค่าโดยสารเท่าไรจึงจะคุ้ม และคงไม่มีเอกชนเสนอตัว แต่ต้องมองความคุ้มค่าทางเศรษฐกิจสังคมที่ไม่ได้ปรากฏเป็นตัวเงินผลตอบแทนทางการเงิน 1% ต่อปีจะได้หรือเปล่า กังวลมาก ถ้าคิดแยกโครงการเดินทางกรุงเทพ-โคราช ทำแล้วเจ๊งกับเจ๊ง...พูดเพียงแค่ประเทศไทยได้ประโยชน์ไม่พอ พื้นที่ที่วิ่งไม่รู้ว่าได้ประโยชน์อะไร
นายสมพงษ์ ศิริโสภณศิลป์ อดีตผู้อำนวยการสถาบันการขนส่ง จุฬาฯ กล่าวว่า โครงการรถไฟความเร็วสูง กรุงเทพ-นครราชสีมา ที่เป็นโครงการร่วมมือระหว่างรัฐบาลไทยและรัฐบาลจีนนั้น มองภาพแล้วการพัฒนาเส้นทางนี้ไทยแทบจะไม่ได้ประโยชน์ แต่เส้นทางนี้กลับเป็นส่วนเสริมของรัฐบาลจีนที่มีนโยบาย One Belt One Road ที่เชื่อมเส้นทางของจีนเข้า สปป.ลาว และเมื่อเชื่อมไทยได้ก็สามารถเชื่อมเข้าอาเซียนได้ และเป็นเส้นทางขนส่งสินค้าจีนได้เป็นอย่างดีอย่าจมอยู่แค่เส้นทาง ต้องดูประโยชน์ว่าใครได้กันแน่ ถ้าไม่คุ้มค่าในการใช้ประโยชน์ก็ไม่จำเป็น
นายวรศักดิ์ มหัทธโนบล ผู้อำนวยการศูนย์จีนศึกษา สถาบันเอเชีย จุฬาฯ กล่าวว่า โครงการ One Belt One Road มีความสำคัญต่อยุทธศาสตร์ของจีน โครงการรถไฟความเร็วสูง กรุงเทพ-นครราชสีมา เป็นส่วนหนึ่งเชื่อมต่อเส้นทางสายไหมของจีน ซึ่งก่อนหน้านี้จีนไม่มีแผนเชื่อมต่อกับไทย เพิ่งมาพูดถึงหลังเปลี่ยนผู้นำจีน แต่เห็นว่าการทำความร่วมมือกับจีนให้ระวังเสียเปรียบแม้จะมีสัญญา รวมถึงการถ่ายทอดเทคโนโลยี ควรจะต้องระบุให้ชัดเจนและลงรายละเอียดไว้เพื่อไม่ให้เกิดการบิดพลิ้ว หากมีความชัดเจนจะได้ฟ้องประชาคมโลกได้ กังวลเรื่องกฎหมาย ขอให้รัฐบาลและนักวิชาการรู้เท่าทันจีน รถไฟความเร็วสูงเป็นเรื่องสำคัญของจีน เมื่อก่อนจะเชื่อมเฉพาะลาว ตอนนี้มาเชื่อมกับไทย ก็ตอนนี้เรียบร้อยโรงเรียนจีนแล้ว
นายณรงค์เดช สรุโฆษิต นักวิชาการด้านกฎหมายมหาชน คณะนิติศาสตร์ จุฬาฯ กล่าวว่า คำสั่งของหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.). ที่ 30/2560 ออกมาเพื่อให้การดำเนินโครงการรถไฟความเร็วสูงที่เป็นความร่วมมือระหว่างไทยกับจีนดำเนินการให้เสร็จโดยเร็ว เพราะเป็นโครงการร่วมมือระหว่างรัฐบาลกับรัฐบาล จึงจำเป็นต้องยกเว้นบางเรื่อง รวมทั้งมีการทำข้อตกลงสัญญาคุณธรรม ซึ่งฟังดูดีมาก แต่ทุกวันนี้ยังไม่เห็นรายละเอียดของบันทึกข้อตกลงระหว่างไทยกับจีน รวมทั้งคำสั่ง คสช.ดังกล่าวเขียนครอบคลุมกฎหมายมากเกินไป ซึ่งไม่รู้ขัดแย้งกับรัฐธรรมนูญหรือไม่ นอกจากนี้ได้มีตัวแทนจากสภาสถาปนิกเสนอขอให้นายกรัฐมนตรีรับฟังความคิดเห็นของนักวิชาการทั้งจาก TDRI, AIT, จุฬาฯ และอื่นๆ ที่มีส่วนได้ส่วนเสียด้วย เพราะทุกคนก็ปรารถนาดีกับประเทศ